พรรณพืชและพรรณสัตว์ในพระนาม


-- ค้นหาแบบระเอียด --

ค้นหา

พรรณพืชและพรรณสัตว์ในพระนาม จำนวน 75 รายการ

พรรณพืชและพรรณสัตว์ในพระนาม

พรรณพืชและพรรณสัตว์ในพระนาม ครอบคลุมชื่อพรรณพืชและพรรณสัตว์ท้องถิ่นของประเทศไทย รวมทั้งพรรณพืช ที่มีการปรับปรุงพันธุ์ที่ตั้งชื่อให้เป็นเกียรติแก่ราชวงศ์ของไทย โดยตั้งชื่อสกุล คำระบุชนิด และชื่อลูกผสม มาตั้งชื่อพรรณพืชและพรรณสัตว์นั้น ผู้ตั้งได้เล็งเห็นถึงพระราชกรณียกิจ ด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ เมื่อค้นพบพรรณพืชหรือสัตว์ชนิดใหม่จึงต้องการตั้งชื่อตามพระนามเพื่อเทิดพระเกียรติและเผยแพร่พระเกียรติคุณ ให้เป็นที่ประจักษ์แก่สาธารณชนทั้งไทยและต่างประเทศ ในการทรงงานด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและ ความหลากหลายทางชีวภาพในประเทศไทย

ลำดับ ชนิดพันธุ์ ชื่อวิทยาศาสตร์ ชื่อวิทยาศาสตร์แบบเต็ม อาณาจักร ไฟลัม ชั้น อันดับ วงศ์ สกุล ชื่อสามัญ ชื่อไทย ชื่อท้องถิ่น พระนามเทิดพระเกียรติ สันฐานวิทยา ที่มา
1 สัตว์ Acanthosquilla derijardi Acanthosquilla derijardi Manning, 1970 Animalia Arthropoda Malacostraca Stomatopoda Nannosquillidae Acanthosquilla กั้งเจ้าฟ้า สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
กั้งเจ้าฟ้ามีสีดำเป็นแถบขวางทุกปล้องตลอดตามยาวตัวและแพนหางขนาดลำตัวยาวประมาณ 68-73 มิลลิเมตร พบที่ที่จังหวังปัตตานี
2 สัตว์ Aenictus shilintongae Aenictus shilintongae Animalia Aenictus มดทหารเทพา สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
มดทหารเทพา เป็นมดชนิดใหม่จากทางใต้ของสาธารณรัฐประชาชนจีน โดย ใช้ตัวอย่างต้นแบบจากมดทหาร มดชนิดนี้อยู่ ในกลุ่ม Aenictus laeviceps และมีความสัมพันธ์ใกล้เคียงกับ A. rotundicollis และ A. sonchaengi แต่มีลักษณะแตกต่างกันที่มีขนบนส่วนอกเพียง ๒-๑๐ เส้น ขนาดตัวมีความยาว ๔.๕-๔.๗ มิลลิเมตร
3 พืช Afgekia mahidolae Afgekia mahidolae B. L. Burtt & Chermsir. Plantae Tracheophyta Magnoliopsida Fabales Fabaceae Afgekia กันภัยมหิดล สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
ไม้เถา ยาวได้ถึง 15 ม. มีขนคล้ายไหมหนาแน่นทั่วไป ใบประกอบปลายคี่ เรียงเวียน ใบย่อยมี 4-6 คู่ เรียงเกือบตรงข้าม รูปไข่หรือขอบขนาน ยาว 1.5-7.5 ซม. ปลายกลม พบที่สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว สาธารณรัฐสังคมนิยม
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
4 สัตว์ Amblypharyngodon chulabhornae Amblypharyngodon chulabhornae Vidthayanon & Kottelat, 1990 Animalia Chordata Actinopterygii Cypriniformes Cyprinidae Amblypharyngodon ปลาซิวเจ้าฟ้า สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี
เป็นปลาน้ำจืดขนาดเล็ก ลำตัวและหัวแบนข้าง คอดหางเรียวยาว ตาโต หลังค่อม ท้องเป็นสีเงินแวววาว มีแถบสีดำบริเวณโคนครีบก้นถึงบริเวณโคนครีบหาง ครีบหางเว้าลึกเป็นรูปส้อม ตัวโตเต็มที่ยาวประมาณ 4 เซนติเมตร บริเวณส่วนหัวด้านบนมีสีเขียวเหลือบทอง ส่วนมากพบอาศัยอยู่รวมกันเป็นฝูงใหญ่ อยู่ในแหล่งน้ำนิ่ง เช่น หนอง บึง นาข้าว และแหล่งน้ำท่วม กินแพลงค์ตอนพืชและแพลงค์ตอนสัตว์ เป็นอาหาร 
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
5 สัตว์ Amphidromus principalis Amphidromus principalis Sutcharit & Panha, 2015 Animalia Mollusca Gastropoda Stylommatophora Camaenidae Amphidromus หอยบุษราคัม สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
หอยบุษราคัมมีเปลือกสีเหลืองแวววาว มีสีลำตัวสีขาวนวลอาศัยอยู่บนต้นไม้ในป่าดิบชื้นตามเกาะในอ่าวไทย บริโภคสาหร่ายและไลเคนบนผิวต้นไม้ ดำรงชีวิตบนต้นไม้ตลอดชีวิต มีเปลือกเวียนทางด้านซ้ายทุกตัวทั้งประชากร ศัตรูธรรมชาติ คือนกหลายชนิดและหนู มีการผลิตเมือกจากเท้าและแมนเทิลที่ทำสีขาวใส ช่วยเคลือบผิวลำตัวให้ขาวมันแวววาว มีสารที่เป็นประโยชน์ต่อการบำรุงผิวพรรณที่ละเอียดอ่อน มีศักยภาพไปสู่อุตสาหกรรมเวชสำอางได้อีกด้วย
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
6 สัตว์ Amphioctopus rex Amphioctopus rex (Nateewathana & Norman, 1999) Animalia Mollusca Cephalopoda Octopoda Octopodidae Amphioctopus หมึกสายราชา พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
หมึกสายราชา เป็นปลาหมึกสายหน้าดินขนาดกลาง เป็นชนิดที่พบใหม่ มีรายงานเฉพาะในน่านน้ำไทย อาศัยอยู่บริเวณชายฝั่งที่พื้นทะเลเป็นทรายและโคลน จากบริเวณน้ำขึ้นน้ำลงไปจนถึงระดับลึก ประมาณ ๖๐ เมตร เป็นสัตว์น้ำที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจ เช่นเดียวกับปลาหมึกสายชนิดอื่น
สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
7 พืช Artocarpus heterophyllus Artocarpus heterophyllus Lam. Plantae Tracheophyta Magnoliopsida Rosales Moraceae Artocarpus ขนุนไพศาลทักษิณ เจ้าจอมมารดาเที่ยง ในพระบาทสมเด็จ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร.4)
"ลำต้น: เปลือกเรียบสีเทาอมน้ำตาล ทุกส่วนของต้นมีน้ำยางสีขาว ใบ: ใบเดี่ยว ออกเรียงเวียนสลับ รูปรี ปลายใบแหลม โคนใบสอบ แผ่นใบหนา สีเขียวเป็นมัน ดอก: ออกเป็นช่อกระจุกแน่น มีดอกเล็กๆ อัดกันแน่นบนแกนช่อดอก ช่อดอกแยกเพศอยู่บนต้นเดียวกัน ออกดอกเดือนเมษายน ผล: ผลรวมทรงกลม มีหนามสั้น สีเขียวอมเหลือง มีลักษณะเด่นคือ ซังน้อย เนื้อหนา เปลือกบาง และยางน้อย"
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
8 จุลินทรีย์ Astraeus sirindhorniae Astraeus sirindhorniae Watling, Phosri, Suwann., A.W.Wilson & M.P.Martín, 2014 Fungi Basidiomycota Agaricomycetes Boletales Diplocystidiaceae Astraeus เห็ดเผาะสิรินธร สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
เห็ดเผาะสิรินธร เป็นเห็ดเผาะรูปดาวชนิดใหม่ เป็นกลุ่มสิ่งมีชีวิตที่ยังมีการสำรวจค้นพบน้อยที่ถูกค้นพบจากป่าเต็งรัง
สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
9 สัตว์ Basilochelys macrobios Basilochelys macrobios Tong et al., 2009 Animalia Chordata Reptilia Testudinata Basilochelys เต่าทรงพระเจริญ พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
เต่าขนาดใหญ่จากปลายยุคจูราสสิค ถึงตอนต้นยุคครีสเตรเซียส ของฟอร์เมชั่น ภูกระดึง กลุ่มโคราช ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ของไทย เต่าทรงพระเจริญถูกตั้งเป็นสกุลใหม่ และชนิดใหม่ของโลกในวงศ์ Trionychoidae และเชื่อว่าเป็นต้นกำเนิดของเต่าในกลุ่มนี้
สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
10 พืช Blechnum x rasmijoti ‘The Royal Project’ Blechnum gibbum x Blechnum brasiliense Plantae Tracheophyta Liliopsida Asparagales Blechnaceae Blechnum เฟินรัศมีโชติ สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าทีปังกรรัศมีโชติฯ
เฟินขนาดกลาง ลำต้นขึ้นเป็นลำสีน้ำตาล ปกคลุมด้วยขนสีดำ ใบประกอบแบบขนนก ใบย่อยรูปขอบขนาน มี 40 คู่ใบ ทางใบกว้าง 30 เซนติเมตร ยาวประมาณ 70 เซนติเมตร
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
11 พืช Bulbophyllum Princess Bejaratana Bulbophyllum Princess Bejaratana Plantae Tracheophyta Orchidaceae Bulbophyllum กล้วยไม้สิงโตเจ้าฟ้าเพชรรัตน์ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี
กล้วยไม้อิงอาศัย เจริญเติบโตทางด้านข้าง ลำต้นมีลำลูกกล้วยรูปไข่ สีเขียวอ่อน มีใบอยู่บนส่วนปลายเพียงใบเดียว ใบรูปแถบแกมรูปรี ปลายใบแหลมหรือมนสีเขียว ดอกสีเหลืองอมส้ม
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
12 พืช Buxus sirindhorniana Buxus sirindhorniana Plantae Buxus ช้องเจ้าฟ้า สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ไม้ต้นสูง 5-6 เมตร เปลือกหนามีลักษณะคล้ายคอร์ก สีเทา ใบเรียงตรงข้าม รูปใบหอก ดอกสีเขียวอ่อน ใบประดับรูปไข่ กลีบรวม 4 กลีบ รูปไข่ เป็นพืชถิ่นเดียวของไทย พบที่ดอยหัวหมด จังหวัดตากและกาญจนบุรี
13 พืช Cattleya ‘Queen Sirikit’ Cattleya ‘Queen Sirikit’ Plantae Tracheophyta Asparagales Orchidaceae Cattleya แคทลียาควีนสิริกิติ์ สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
กล้วยไม้อิงอาศัยลูกผสม ความสูง 10-14 เซนติเมตร ลำต้นสีเขียวสด ลำต้นแก่ มีร่องตามแนวยาวลำละ 1 ใบ ใบเป็นใบเดี่ยว รูปใบหอกแกมรูปขอบขนาน ดอกสีขาวมีแต้มสีเหลืองทอง
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
14 สัตว์ Chironephthya sirindhornae Chironephthya sirindhornae Imahara, Chavanich, Viyakarn, Kushida, Reimer & Fujita, 2020 Animalia Cnidaria Anthozoa Alcyonacea Nidaliidae Chironephthya ปะการังอ่อนสิรินธร สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม 2563.
15 สัตว์ Chironex indrasaksajiae Chironex indrasaksajiae Sucharitakul, 2017 Animalia Cnidaria Cubozoa Chirodropida Chirodropidae Chironex กะพรุนกล่องอินทรศักดิศจี สมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิศจี พระวรราชชายาในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาและประเมินสถานภาพความหลากหลายทางชีวภาพของประเทศไทย 2563
16 สัตว์ Cladomyrma sirindhornae Cladomyrma sirindhornae Jaitrong, Laedprathom & Yamane, 2013 Animalia Arthropoda Insecta Hymenoptera Formicidae Cladomyrma มดต้นไม้สิรินธร สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
มดต้นไม้สิรินธร อาศัยอยู่กับเถาวัลย์ปูนในป่าปลูก หรือป่ารุ่นสอง มดชนิดนี้ มีหัวแบน ไม่มีเหล็กใน พบจากป่าชุมชนบ้านอ่างเอ็ด อำเภอขลุง จันทบุรี
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
17 พืช Dendrobium Pink Nagarindra Dendrobium 'Pink Nagarindra' Air Orch. 2009 Plantae Dendrobium หวายชมพูนครินทร์ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์
กล้วยไม้อิงอาศัย เจริญเติบโตทางด้านข้าง ลำต้นมีลำลูกกล้วยยาว 17-36 เซนติเมตร ใบหนาแข็ง รูปขอบขนานแกมรูปรี กว้าง 7-8 เซนติเมตร ยาว 11-13 เซนติเมตร ปลายใบแหลม ดอกสีชมพู
18 พืช Dendrobium Soamsawali Plantae Dendrobium หวายโสมสวลี พระเจ้าวรวงศ์เธอฯ กรมหมื่นสุทธนารีนาถ
กล้วยไม้อิงอาศัย ลำต้นมีลำลูกกล้วย ยาว 17-33 เซนติเมตร ใบรูปขอบขนานแกมรูปรี ปลายใบแหลม แผ่นใบหนาแข็ง ดอกสีชมพูอมม่วง
19 สัตว์ Devario regina Devario regina (Fowler, 1934) Animalia Chordata Actinopterygii Cypriniformes Cyprinidae Devario ซิวใบไผ่ สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
ปลาซิวใบไผ่ราชินี เป็นปลาขนาดเล็ก ลำตัวยาวเพรียว มีหนวดสั้น ๒ คู่ ตอนบน ของลำตัวสีเทาอมชมพู ท้องและลำตัวมีประกายเป็นสีเขียวสดใส มีจุดดำจาง ๆ อยู่หลังช่องเหงือก
Freshwater FISHES IN THAILAND
20 สัตว์ Eucosmogastra sirindhornae Eucosmogastra sirindhornae Pinkaew & Laeprathom, 2016 Animalia Arthropoda Insecta Orthoptera Rhaphidophoridae Eucosmogastra ผีเสื้อรัตติสิริน สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ผีเสื้อกลางคืนขนาดเล็ก พบในจังหวัดนราธิวาส มีขนาดเพียง ๑๕.๘ มิลลิเมตร พื้นปีกสีน้ำตาลเข้ม ขอบปีกสีเหลือง ปล้องท้อง สีดำสลับเหลือง
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
21 พืช Flemingia sirindhorniae Flemingia sirindhorniae Plantae Flemingia เทพมาศ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ไม้ล้มลุกปีเดียว สูงประมาณ 60 เซนติเมตร ใบประกอบมี 1-3 ใบย่อย เป็นพืชถิ่นเดียวของไทย พบบริเวณเขาหินปูน ที่ดอยหัวหมด อำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก
22 พืช Gentiana hesseliana Gentiana hesseliana Hosseus Plantae Tracheophyta Magnoliopsida Gentianales Gentianaceae Gentiana ดอกหรีดลักษณา (ดอกหรีดกอ, ลักษณา) หม่อมเจ้าลักษณากร เกษมสันต์
"พืชล้มลุก ลำต้นแตกกอ ตั้งตรงหรือทอดเลื้อย สูง 4-20 ซม. ใบเดี่ยว ออกเป็นกระจุกที่ปลายลำต้น ใบที่โคนต้นรูปไข่ ยาว 2-6 ซม. ขอบใบค่อนขางเรียบ บางใส ปลายใบแหลม โคนใบที่ตรงข้ามกันเรียวเชื่อมติกกันคล้ายหลอดกาบสั้นๆ ใบที่ปลายรูปรี ยาว 1-1.5 ซม. ดอกออกเป็นกระจุกแน่นที่ปลายลำต้น ดอกจำนวนมาก กลีบเลี้ยงติดกันเป็นหลอดใส ยาว 0.4-0.8 ซม. ปลายแยกเป็น 5 แฉก รูปใบหอกแคบ ยาว 0.4-1 ซม. ขอบบาง ปลายแหลม กลีบดอกสีม่วงอ่อนอมน้ำเงิน รูปแตร หลอดกลีบยาวประมาณ 1.3 ซม. ปลายแยกเป็น 5 แฉก รูปสามเหลี่ยมยาวประมาณ 0.2 ซม. พับจีบหระหว่างกลีบ เกสรเพศผู้ 5 อัน ติดภายในหลอดกลีบ ก้านชูอับเรณูรูปเส้นด้าย โคนแบน รังไข่มี 1 ช่อง ยาว 3-5 มม. ที่โคนมีต่อม อับเรณูยาวประมาณ 3 มม. ก้านเกสรเพศเมียสั้นมาก ยอดเกสรแยก 2 พู ผลแห้งแตก รูปไข่กลับ แบน ยาว 0.6-1.1 ซม. รวมปีกที่ปลายผล ก้านผลยาวประมาณ 3 มม. เมล็ดขนาดเล็กจำนวนมาก ดอกหรีดเป็นพืชถิ่นเดียวของไทย พบทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่ภูกระดึงและภูหลวง จังหวัดเลย ขึ้นตามทุ่งหญ้าในป่าสน ความสูง 1,200-1,500 เมตร แยกเป็น var. lakshanakarae มีลำต้นไม่ชัดเจนเมื่อเป็นต้นเดี่ยว และชัดเจนเมื่อแตกกิ่ง"
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
23 พืช Guaiacum officinale Guaiacum officinale L. Plantae Tracheophyta Magnoliopsida Zygophyllales Zygophyllaceae Guaiacum แก้วเจ้าจอม (ต้นน้ำอบผรั่ง, แก้วจุลจอม) พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร.5)
ไม้พุ่มหรือไม้ต้นขนาดเล็ก สูง 2-10 เมตร ใบประกอบแบบขนนกปลายคู่ เรียงตรงข้าม ใบย่อย 2-3 คู่ ไม่มีก้าน รูปไข่กลับหรือรูปรี แผ่นใบหนา โคนใบสอบ ปลายใบมน ขอบใบเรียบ ดอกออกเป็นกระจุกตามซอกใบและปลายกิ่ง กลีบดอก 5 กลีบ สีฟ้าอมม่วงหรือฟ้าคราม สีจะจางลงเมื่อใกล้โรย ผลเป็นผลแห้งแตก รูปคล้ายหัวใจ ปลายมีติ่งแหลม สีเหลืองอมส้ม เมล็ดมีเยื่อหุ้มสีแดง ถิ่นกำเนิด อเมริกาเขตร้อน หมู่เกาะอินดีสตะวันตก พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงนำมาจากเกาะชวา ประเทศอินโดนีเซีย และทรงนำมาปลูกที่วังสวนสุนันทา แก้วเจ้าจอมถือเป็นต้นไม้ประจำมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
24 พืช Impatiens charisma Impatiens charisma Suksathan & Keerat. Plantae Tracheophyta Magnoliopsida Ericales Balsaminaceae Impatiens เทียนพระบารมี พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
เทียนพระบารมี เป็นพืชที่มีลักษณะเด่นที่ลำต้นเป็นปีก ก้านใบและก้านดอกแบน ดอกสีเหลือง กลีบดอกข้างรวมกันที่ฐานซ้อนบนกลีบล่าง
สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
25 พืช Impatiens sirindhorniae Impatiens sirindhorniae Triboun & Suksathan Plantae Tracheophyta Magnoliopsida Ericales Balsaminaceae Impatiens ชมพูสิริน เทียนสิรินธร สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ไม้ล้มลุก สูงได้ถึง 50 เซนติเมตร แตกกอ ลำต้นอวบน้ำ ดอกสีชมพู เป็นพืชถิ่นเดียวของไทย พบที่จังหวัดกระบี่และสุราษฎร์ธานี ขึ้นตามหน้าผาเขาหินปูน
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
26 สัตว์ Indochinamon bhumibol Indochinamon bhumibol Animalia Arthropoda Malacostraca Decapoda Potamidae Indochinamon ปูเจ้าพ่อหลวง พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
ปูเจ้าพ่อหลวง เป็นปูน้ำจืดขนาดใหญ่ ที่สุดในประเทศไทย มี ๓ สี คือ สีน้ำตาลเข้ม สีม่วง และสีส้ม โดยกระดองจะเป็นสีน้ำตาลเข้ม ความกว้างของกระดอง ๓๑-๘๗ มิลลิเมตร พบที่ภูกระดึง อำเภอภูกระดึง ภูเรือ อำเภอภูเรือ ลําห้วยบ้านนาหว้า อำาเภอด่านซ้าย ลำห้วย แพแสงภา อำเภอนาแห้ว จังหวัดเลย
27 พืช Jasminum bhumibolianum Jasminum bhumibolianum Chalermglin Plantae Tracheophyta Magnoliopsida Lamiales Oleaceae Jasminum มะลิเฉลิมนรินทร์ พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
ไม้เลื้อย เถายาว 1-2 เมตร ใบรูปรีหรือรูปหอกกว้าง ช่อดอกออกที่ปลายกิ่ง หรือปลายกิ่งข้าง มีดอกย่อย 7-13 ดอก กลีบดอกสีขาว 6-8 กลีบ เป็นพืชถิ่นเดียวของไทย พบที่จังหวัดเลย
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
28 พืช Jasminum nobile Jasminum nobile C. B. Clarke subsp. rex (Dunn.) P.S.Green Plantae Tracheophyta Magnoliopsida Lamiales Oleaceae Jasminum มะลิ ร.5 (ปันหยี, มะลิวัลย์ดง) พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร.5)
ไม้เลื้อย ความสูงยอดเลื้อยได้ไกล 2-4 เมตร ลำต้นและกิ่งก้านมีสีแดงเรื่อ เมื่ออายุมากขึ้นมีเนื้อไม้แข็ง ใบเดี่ยวออกตรงข้าม รูปรีแกมรูปขอบขนาน แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง สีเขียวเข้ม ดอกสีขาว มีการกระจายพันธุ์ที่สาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมา ราชอาณาจักรกัมพูชา สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนามและประเทศไทย
พม่า กัมพูชา เวียดนาม ไทย
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
29 สัตว์ Khoratamia phattharajani Khoratamia phattharajani Deesri, Naksri, Jintasakul, Noda, Yukawa, El Hossny & Cavin, 2023 Animalia Chordata Amiiformes Amiidae Khoratamia ปลาโคราชอาเมียภัทราชัน พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
มีรูปร่างคล้ายปลาช่อนแต่มีเกล็ดแข็งขนาดเล็กรูปข้าวหลามตัด
นิตยสารสาระวิทย์ ฉบับที่ 129 ธันวาคม 2566, สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.)
30 สัตว์ Macrobrachium sirindhorn Macrobrachium sirindhorn Naiyanetr, 2001 Animalia Arthropoda Malacostraca Decapoda Palaemonidae Macrobrachium กุ้งเจ้าฟ้า สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
กุ้งเจ้าฟ้าเป็นกุ้งน้ำตกที่มีขนาด ความยาวลำตัว ๘-๑๗.๖ มิลลิเมตร มีสีน้ำตาล เป็นจุดกระจายอยู่ทั่วลำตัว บริเวณด้านบน ของปล้องท้องที่ ๒ จะเห็นแถบสีเหลืองพาด อยู่บนลำตัว พบที่อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ ถ้ำผามอนและถ้ำแม่ละนา ตำบลสบป่อง อำาเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน
31 พืช Magnolia rajaniana Magnolia rajaniana (Craib) Figlar Plantae Tracheophyta Magnoliopsida Magnoliales Magnoliaceae Magnolia จำปีรัชนี (จำปีหลวง, ชะแก) พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารัชนีแจ่มจรัสกรมหมื่นพิทยาลงกรณ์
ไม้ต้น สูง 25-35 ม. ลำต้นเปลาตรง ใบเรียงเวียน รูปรีหรือรูปไข่ ยาว 17-30 ซม. ปลายมนหรือตัด โคนเว้าตื้น ๆ มน หรือกลม แผ่นใบด้านล่างมีขนสั้นนุ่ม ดอกสีครีมหรืออมเหลือง มีกลิ่นหอม กลีบรวมมี 12-15 กลีบ เรียงเป็นวง วงละ 3 กลีบ กลีบยาว 2.5-3.5 ซม. เกสรเพศผู้และเพศเมียจำนวนมาก ผลกลุ่ม ก้านช่อผลยาว 15-20 ซม. ผลย่อยมี 12-20 ผล ขอบขนานแกมรูปไข่ ยาว 2-3 ซม. เมล็ดสีแดงเข้ม รูปรี ยาว 1-1.4 ซม.
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
32 พืช Magnolia sirindhorniae Magnolia sirindhorniae Noot. & Chalermglin Plantae Tracheophyta Magnoliopsida Magnoliales Magnoliaceae Magnolia จำปีสิรินธร (จำปา, จำปีสัก) สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ไม้ต้น สูง 20-25 เมตร เปลือกสีน้ำตาลแตกเป็นร่องตามยาว ใบเรียงเวียน รูปรีหรือรูปขอบขนาน ยาว 14-20 เซนติเมตร ดอกสีขาวนวลเปลี่ยนเป็นสีเหลืองเมื่อแก่ เป็นพืชถิ่นเดียวของไทย พบที่บริเวณซับจำปา อำเภอท่าหลวง จังหวัดลพบุรี ขึ้นหนาแน่นในป่าพรุน้ำจืดที่มีน้ำไหล
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
33 สัตว์ Mahidolia mystacina Mahidolia mystacina Animalia Chordata Actinopterygii Perciformes Gobiidae Mahidolia ปลาบู่มหิดล สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก
ปลาบู่มหิดล เป็นปลาบู่ที่มี ถิ่นอาศัยในทะเลจากมหาสมุทรอินเดียถึง มหาสมุทรแปซิฟิก มักพบในทะเล หรือน้ำกร่อย อาศัยตามชายฝั่ง แนวปะการัง ที่พื้นมีโคลนประมาณ ๕-๒๕ เมตร มีลำตัวและครีบสีเทา ออกไปทางสีอมม่วงหรือฟ้า ลำตัวกลมยาว มีจุดประจางๆ กระจายอยู่โดยทั่ว และมีแถบสีเข้มพาดทแยงจากสันหลัง ไปทางด้านหน้าเกือบถึงสันท้อง ความยาว ของหัวและลำตัวไม่เกิน ๘ เซนติเมตร
34 สัตว์ Mimadiestra sirindhornae Mimadiestra sirindhornae Dawwrueng, Storozhenko & Artchawakom, 2016 Animalia Arthropoda Insecta Orthoptera Rhaphidophoridae Mimadiestra ตั๊กแตนคูหารัตน์ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ตั๊กแตนคูหารัตน์เป็นแมลงชนิดใหม่ ที่พบจากสถานีวิจัยสะแกราช จังหวัดนครราชสีมา ตั๊กแตนขายาว ลำตัวสีน้ำตาลเทา ตัวยาวประมาณ ๑๔.๗-๑๕.๘ มิลลิเมตร ลำตัวอ้วนป้อม หนวดยาวกว่าความยาวลำตัว
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
35 พืช Mitrephora sirikitiae Mitrephora sirikitiae Weeras., Chalermglin & R.M.K.Saunders Plantae Tracheophyta Magnoliopsida Magnoliales Annonaceae Mitrephora มหาพรหมราชินี สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
ไม้ต้นขนาดเล็ก สูง 5-6 เมตร ใบเรียงเวียน รูปใบหอก ยาว 6-22 เซนติเมตร ดอกสีขาว กลีบดอกวงในสีม่วงอมแดง เป็นพืชถิ่นเดียวของไทย พบที่บริเวณอุทยานแห่งชาติน้ำตกแม่สุรินทร์ จังหวัดแม่ฮ่องสอน
มีถิ่นกำเนิดอยู่ในบริเวณที่แคบๆ ของยอดเขาสูงชันที่ระดับความสูง 1,100 เมตร ในเขตอำเภอเมืองจังหวัดแม่ฮ่องสอน นับเป็นพรรณไม้เฉพาะถิ่น (endemic) เฉพาะในประเทศไทยเท่านั้น ทั้งยังเป็นพรรณไม้หายาก เนื่องจากมีจำนวนต้นในสภาพถิ่นกำเนิดน้อยมาก และมีการกระจายพันธุ์ต่ำ
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
36 สัตว์ Mugilogobius rambaiae Mugilogobius rambaiae (Smith, 1945) Animalia Chordata Actinopterygii Perciformes Gobiidae Mugilogobius Queen Rambai's goby บู่รำไพ สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ในรัชกาลที่ ๗
มีขนาดโตเต็มที่ประมาณ 3-6 เซนติเมตร ปลาน้ำจืดและน้ำกร่อยขนาดเล็กชนิดหนึ่ง ในวงศ์ปลาบู่ (Gobiidae) มีลำตัวยาวทรงกระบอก หัวเล็ก ปากกว้างในตัวผู้ เกล็ดค่อนข้างใหญ่ ลำตัวมีสีคล้ำหรือสีน้ำตาล ขอบเกล็ดมีแต้มสีคล้ำหลังช่องเหงือกด้านบนมีดวงรีสีดำและขอบสีจาง ครีบหลังมีลายสีดำและขอบสีจาง ครีบหางมีลายเส้นสีคล้ำ
พบกระจายพันธุ์อยู่ในอินเดีย, พม่า, ไทย, มาเลเซียจนถึงอินโดนีเซีย ในบริเวณปากแม่น้ำที่เป็นป่าจากหรือเป็นแหล่งน้ำกร่อย ในประเทศไทยพบได้ในพื้นที่ภาคกลางและภาคใต้ทั้งฝั่งตะวันตก ส่วนฝั่งตะวันออกพบเฉพาะจังหวัดสุราษฎร์ธานีและนครศรีธรรมราช
Freshwater FISHES IN THAILAND
37 พืช Mussaenda ‘Queen Sirikit’ Mussaenda philippica ‘Queen Sirikit’ Plantae RUBIACEAE Mussaenda ดอนญ่าควีนสิริกิติ์ สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
ไม้พุ่ม สูง 1-3 เมตร ใบเดี่ยว ออกตรงกันข้าม รูปรี ปลายแหลม ดอกออกเป็นช่อที่ปลายยอด แต่ละช่อมีใบประดับ ขนาดใหญ่สีชมพูอ่อน ขลิบขอบด้วยสีชมพูเข้มเกือบแดง
หนังสือพรรณพืชพรรณสัตว์ในพระนาม
38 สัตว์ Mystus bocourti Mystus bocourti (Bleeker, 1864) Animalia Chordata Actinopterygii Siluriformes Bagridae Mystus แขยงธง พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
ปลานํ้าจืด ตัวยาวแบน ไม่มีเกล็ด หัวเล็กแหลม ส่วนหัว หลัง และข้างลำตัว เป็นสีเหลือง มีหนวดที่มุมปากยาวถึงหาง มีครีบหลังสูงอันเดียว หางเป็นแฉกลึก แฉกบน ยาวกว่าแฉกล่าง ด้านท้องเป็นสีทอง ครีบหลัง และครีบท้องสีเขียว แต่ที่ฐานของครีบสีแดง ความยาวลำตัวประมาณ ๑๐-๒๔ เซนติเมตร
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
39 พืช Nymphaea ‘Queen Sirikit’ N. ‘Perry's Fire Opal’ x N. ‘Nangkwag Fah’ Plantae Tracheophyta Scleractinia Nymphaeaceae Nymphaea บัวควีนสิริกิติ์ สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
บัวลูกผสมที่เกิดจากการผสมพันธุ์ โดยใช้บัวเขตอบอุ่นพันธุ์เพอรี่ส์ไฟรโอปอล (Perry's Fire Opal) เป็นต้นแม่ และใช้บัวผันพันธุ์นางกวักฟ้าเป็นต้นพ่อ ได้ลูกผสมที่มีกลีบดอก 2 สี คือส่วนปลายกลีบดอกมีสีม่วง โคนกลีบดอกมีสีขาว ส่วนกลีบเลี้ยงมีสีขาวอมเขียว
ด้วยหน่อ
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
40 สัตว์ Opisthognathus rex Opisthognathus rex Wongratana, 1975 Animalia Chordata Actinopterygii Perciformes Opistognathidae Opisthognathus ปลาโอพิสทอนญาทัส เร็กซ์ พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
ปลาประเภทจอว์ ฟิช ลำตัว สีดำอมม่วงหรือดำอมน้ำเงิน ยาวประมาณ ๘-๑๐ เซนติเมตร ส่วนหัวใหญ่ ตากลมโต ปากมีขนาดใหญ่ บริเวณครีบหลัง ครีบก้น และครีบหางมีสีดำเข้ม มีแถบสีขาวพาด บริเวณฐานครีบเป็นแนวเส้นตรง เกล็ดเป็น เกล็ดกลม มีขนาดเล็ก
สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
41 พืช Paphiopedilum charlesworthii Paphiopedilum charlesworthii Pfitzer Plantae Tracheophyta Liliopsida Asparagales Orchidaceae Paphiopedilum รองเท้านารีดอยตุง 'สังวาลย์' สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
กล้วยไม้อิงอาศัย เจริญเติบโตทางด้านข้าง ใบเดี่ยว ออกเรียงสลับทั้งสองข้าง รูปขอบขนาน แผ่นใบเรียวยาว สีเขียวเข้ม ปลายแยกออกเป็นสองแฉก โดนใบมีจุดประสีแดงอมน้ำตาล ดอกสีชมพู
Myanmar, SW China.
Checklist of Plants in Thailand Volume I ปี 2557 สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
42 พืช Paphiopedilum ‘Sangwan Anniversary 108th’ Paphiopedilum ‘Sangwan Anniversary 108th’ Plantae Tracheophyta Liliopsida Asparagales Orchidaceae Paphiopedilum รองเท้านารีพริ้นเซสสังวาลย์ แอนนิเวอร์ซารี ปีที่ 108 สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
กล้วยไม้อิงอาศัย เจริญเติบโตทางด้านข้าง ใบเดี่ยว ออกเรียงสลับสองข้าง รูปขอบขนาน ปลายใบหยักเว้าตื้นๆ เป็นสองแฉก แผ่นใบสีเขียวเข้ม ใต้ใบสีเขียว โคนใบและโคนต้นมีปื้นสีแดงอมน้ำตาล ดอกสีชมพูอมแดง
43 พืช Paphiopedilum ‘Princess Sangwan’ Paphiopedilum ‘Princess Sangwan’ Plantae Paphiopedilum ‘Princess รองเท้านารีพริ้นเซสสังวาลย์ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
กล้วยไม้อิงอาศัย เจริญเติบโตทางด้านข้าง ใบเดี่ยว ออกเรียงสลับสองข้าง รูปขอบขนาน ปลายใบหยักเว้าตื้นๆ เป็นสองแฉก แผ่นใบสีเขียวเข้ม ใต้ใบสีเขียว โคนใบและโคนต้นมีปื้นสีแดงอมน้ำตาล ดอกสีชมพูอมแดง
44 พืช Paraboea bhumiboliana Paraboea bhumiboliana Triboun & Chuchan Plantae Tracheophyta Gesneriaceae Paraboea ภูมิพลินทร์ พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
ไม้ล้มลุก สูงได้ถึง 60 เซนติเมตร แตกกิ่งหนาแน่น มีขนสั้นนุ่ม ใบเรียงตรงข้าม หนาแน่นช่วงปลายกิ่ง รูปรี รูปไข่ หรือแกมรูปขอบขนาน ดอกสีม่วงอ่อน เป็นพืชถิ่นเดียวของไทย พบทางภาคเหนือที่จังหวัดลำพูนและตาก
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
45 พืช Paraboea sangwaniae Paraboea sangwaniae Triboun Plantae Tracheophyta Magnoliopsida Lamiales Gesneriaceae Paraboea นครินทรา สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
ไม้พุ่มขนาดเล็ก สูง 20-60 เซนติเมตร แตกกิ่งก้านเป็นพุ่มแน่น ลำต้นตั้งตรงหรือทอดเลื้อย ใบเดี่ยวออกตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปไข่ ดอกสีม่วง เป็นพืชถิ่นเดียวของไทย พบบริเวณเขาหินปูนบนดอยตุง จังหวัดเชียงราย
สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
46 พืช Peperomia sirindhorniana Peperomia sirindhorniana Plantae Peperomia รักตะนิล สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ไม้ล้มลุก มีลำต้นและก้านใบสีแดง มีใบสีเขียวเข้มหรือสีมรกต ใบรูปหอก เป็นพืชถิ่นเดียวของไทย พบเฉพาะที่เขาหินปูนในจังหวัดเลย
47 พืช Phalaenopsis Princess Chulabhorn Paphiopedilum 'Princess Sangwan' Mae Fah Luang Foundation 2004 Plantae Tracheophyta Liliopsida Asparagales Orchidaceae Phalaenopsis ฟาแลนนอพซิสพรินเซสจุฬาภรณ์ สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี
กล้วยไม้อิงอาศัย ในรูปขอบขนานแกมรูปไข่กลับ ออกเรียงสลับสองข้าง ปลายใบแหลมหรือมน แผ่นใบอวบน้ำ สีเขียวเข้ม ดอกสีขาวอมชมพู กลางดอกมีสีชมพู กลีบปากสีเหลืองมีแต้มสีน้ำตาลแดง
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
48 พืช Phanera sirindhorniae Phanera sirindhorniae (K. Larsen & S. S. Larsen) Mackinder & R. Clark Plantae Tracheophyta Magnoliopsida Fabales Fabaceae Phanera สิรินธรวัลลี สามสิบสองประดง สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ไม้เถาเนื้อแข็ง กิ่งอ่อนมีขนสีน้ำตาลแดง ใบรูปไข่ ยาว 5-18 เซนติเมตร ดอกสีส้มอมชมพู เป็นพืชถิ่นเดียวของไทย พบขึ้นตามชายป่าดิบแล้ง ป่าเบญจพรรณ และป่าเต็งรังทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน ที่จังหวัดหนองคาย นครพนม (ภูลังกา) และสกลนคร (ภูพาน)
พืชถิ่นเดียวของไทย พบทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบนที่หนองคาย บึงกาฬ นครพนม สกลนคร ขึ้นตามชายป่าดิบแล้ง ความสูง 150-200 เมตร
สำนักงานหอพรรณไม้ สำนักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช
49 สัตว์ Phricotelphusa sirindhorn Phricotelphusa sirindhorn Naiyanetr, 1989 Animalia Arthropoda Malacostraca Decapoda Gecarcinucidae Phricotelphusa ปูเจ้าฟ้า ปูน้ำตก สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ปูเจ้าฟ้ามีสีสวยงาม คือ กระดองและก้ามทั้งสองข้างเป็นสีขาว กระดองเป็นรูปสี่เหลี่ยมนูนเรียบ ด้านหน้าใต้ขอบกระดองสีม่วงดำดูคล้ายสวมหน้ากาก ขนาดความกว้างของกระดอง 9 – 25 มม. ส่วนขาเดินทั้ง 4 คู่ พร้อมเบ้าตาทั้งสองข้างและบริเวณปากเป็นสีม่วงดำ
น้ำตกห้วยยาง อำเภอทับสะแก จังหวัดประจวบคีรีขันธ์, น้ำตกที่เขาพะเนินทุ่ง อำเภอแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี, น้ำตกบนยอดเขา อำเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี, น้ำตกที่ปีล็อค อำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
50 สัตว์ Phuwiangosaurus sirindhornae Phuwiangosaurus sirindhornae Martin, Buffetaut & Suteethorn 1994 Animalia Chordata Reptilia Dinosauria Phuwiangosaurus ภูเวียงโกซอรัส สิรินธรเน สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ไดโนเสาร์ซอรอพอด พวกกินพืช เดินเท้า ๔ เท้า คอยาว หางยาว อยู่ในยุคครีเตเชียสตอนต้น อายุประมาณ ๑๓๐ ล้านปี
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
51 สัตว์ Physoschistura chulabhornae Physoschistura chulabhornae Animalia Chordata Actinopterygii Cypriniformes Nemacheilidae Physoschistura ค้อเจ้าฟ้า สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี
Freshwater FISHES IN THAILAND
52 สัตว์ Potamon galyaniae Potamon galyaniae Naiyanetr,2001 Animalia Arthropoda Malacostraca Decapoda Potamidae Takpotamon Brandis, 2002 ปูพระพี่นาง สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์
ปูพระพี่นาง มี 3 สี คือ สีแดงเลือดนก สีแดงส้ม และสีขาว พบที่อำเภอศรีสวัสดิ์ จังหวัดกาญจนบุรี
อำเภอทองผาภูมิ และอำเภอศรีสวัสดิ์ จังหวัดกาญจนบุรี
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
53 สัตว์ Pseudochelidon sirintarae Pseudochelidon sirintarae Thonglongya, 1968 Animalia Chordata Aves Passeriformes Hirundinidae Pseudochelidon White-eyed River Martin นกเจ้าฟ้าหญิงสิรินธร สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
นกเจ้าฟ้าหญิงสิรินธรเป็นนกนางแอ่นขนาดกลาง เป็นนึ่งในสองวงศ์ย่อยนกนางแอ่นเทียม เป็นชนิดที่มีความแตกต่างอย่างชัดเจนจารกชนิดในแอฟริกา พบครั้งแรกในปี พ.ศ.2511 จากบึงบอระเพ็ด จังหวัดนครสวรรค์
54 สัตว์ Pupamon sangwan Pupamon sangwan Naiyanetr, 1997 Animalia Arthropoda Malacostraca Decapoda Potamidae Pupamon ปูแม่ฟ้าหลวง สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
ปูแม่ฟ้าหลวงมีสีสวยงาม 5 สี คือ สีแดง สีม่วงดำ สีน้ำเงิน สีขาว และ สีน้ำตาล พบบริเวณดอยตุง จังหวัดเชียงราย
55 พืช Rosa 'Chulalongkorn' Plantae Tracheophyta Magnoliopsida Lamiales Rosaceae Rosa กุหลาบจุฬาลงกรณ์ (กุหลาบ ร.5) พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร.5)
ไม้พุ่มขนาดกลาง สูงประมาณ 1.30 เมตร ลำต้นไม่มีหนาม เมื่อแก่โคนต้นเป็นสีน้ำตาล ใบประกอบรูปขนนก ใบย่อย 5-9 ใบ ปลายใบแหลม โคนใบมน ขอบใบจักฟันเลื่อย ดอกสีชมพู
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
56 พืช Rosa ‘Princess Maha Chakri Sirindhorn’ Plantae Tracheophyta Magnoliopsida Rosales Rosaceae Rosa กุหลาบพระนามสิรินธร สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ไม้พุ่ม สูงประมาณ 70 เซนติเมตร ลำต้นสีน้ำตาล มีหนามแหลม ใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ ใบย่อยรูปรี ออกเวียนสลับ ปลายใบแหลม โคนใบสอบ ขอบใบจักฟันเลื่อย ดอกสีชมพูเหลืองเหลือบ กลีบซ้อนแน่น
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
57 พืช Rosa ‘Queen Sirikit’ Plantae Tracheophyta Magnoliopsida Rosales Rosaceae Rosa Queen Sirikit Rose กุหลาบควีนสิริกิติ์ สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
ไม้พุ่ม สูง 1-2 เมตร ลำต้นสีน้ำตาล มีหนามแหลม ใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ ออกเวียนสลับ ใบย่อยรูปรี ปลายใบแหลม โคนใบสอบถึงมน ขอบใบจักฟันเลื่อย ดอกสีเหลือง
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
58 สัตว์ Schistura sirindhornae Schistura sirindhornae Suvarnaraksha, 2015 Animalia Chordata Actinopterygii Cypriniformes Nemacheilidae Schistura ค้อลายเสือสมเด็จพระเทพ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ปลาค้อชนิดใหม่พบในลุ่มน้ำน่าน ทางตอนบนของ จ.น่าน ได้รับพระราชทานนามว่า "ปลาค้อสมเด็จพระเทพ" เป็นกลุ่มปลาค้อที่มีขนาดใหญ่ มีความโดดเด่นจากปลาค้อชนิดอื่นๆ ด้วยการที่มีเกล็ดปกคลุมตลอดทั้งลำตัวซึ่งเป็นลักษณะของกลุ่มปลาตะเพียน บริเวณท้องมีเกล็ดแบบใส แตกต่างปลาค้อโดยทั่วไปที่มีเกล็ดฝังใต้ผิวหนัง หรือไม่ก็จะเห็นเพียงบางส่วน และมักไม่พบเกล็ดบริเวณท้องและระหว่างครีบหู
Freshwater FISHES IN THAILAND
59 สัตว์ Sirindhorn spp. Animalia Sirindhorn สกุลผีเสื้อกลางคืนสิรินธร  สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
สกุลผีเสื้อกลางคืนสิรินธร มีลักษณะโดดเด่นที่สีสันและลวดลายของปีกคู่หน้า ที่มี โคนปีกสีขาวและปลายปีกสีแดง มีจุดแต้ม และลวดลายบนปีกสีดำ รวมทั้งปีกคู่หลังมี แต้มสีเหลืองบริเวณกึ่งกลางปีก
60 สัตว์ Sirindhorna khoratensis Sirindhorna khoratensis. Shibata, Jintasakul, Azuma & You, 2015 Animalia Chordata Reptilia Ornithischia Hadrosauridae Sirindhorna สิรินธรน่า โคราชเอนซิส สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
อิกัวโนดอนต์สิรินธรน่า เป็นไดโนเสาร์กินพืช ขนาดยาว ๖ เมตร สูง ๒ เมตร หนักประมาณ ๑ ตัน เคยอาศัยอยู่ในพื้นที่ แถบอำเภอเมืองนครราชสีมา เมื่อประมาณ ๑๑๕ ล้านปีก่อน
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
61 พืช Sirindhornia mirabilis Sirindhornia mirabilis H.A.Pedersen & Suksathan Plantae Tracheophyta Liliopsida Asparagales Orchidaceae Sirindhornia เอื้องศรีประจิม สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
กล้วยไม้ขึ้นตามซอกหิน มีใบเดียวรูปรีแกมรูปไข่ ยาว 8-12 เซนติเมตร ปลายแหลม แผ่นใบหนาสีเขียว มีแต้มสีเข้ม ดอกสีชมพู กระจายไปทั่ว เป็นพืชถิ่นเดียวของไทย พบที่ดอยหัวหมด อำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก
Endemic.
Checklist of Plants in Thailand Volume I ปี 2557 สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
62 พืช Sirindhornia monophylla Sirindhornia monophylla (Collett & Hemsl.) H.A.Pedersen & Suksathan Plantae Tracheophyta Liliopsida Asparagales Orchidaceae Sirindhornia เอื้องศรีอาคเนย์ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
กล้วยไม้ขึ้นตามซอกหิน มี 1-2 ใบ ใบรูปรีหรือรูปไข่ ยาว 3-12 เซนติเมตร แผ่นใบหนาสีเขียว มีแต้มเข้มกระจาย ดอกสีขาวมีจุดประสีชมพู พบที่ตอนใต้ของสาธารณรัฐประชาชนจีน สาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมาและภาคเหนือของไทย
Myanmar, S China.
Checklist of Plants in Thailand Volume I ปี 2557 สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
63 พืช Sirindhornia pulchella Sirindhornia pulchella H.A.Pedersen & Indham. Plantae Tracheophyta Liliopsida Asparagales Orchidaceae Sirindhornia เอื้องศรีเชียงดาว เอื้องกิ่วลม, กล้วยไม้ตระกูลสิรินธร สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
กล้วยไม้ ขึ้นตามซอกหิน มี 1-2 ใบ รูปรี รูปไข่ หรือรูปใบหอก ยาว 4.5-13 เซนติเมตร ดอกสีขาว มีจุดประสีชมพูอมม่วง เป็นพืชถิ่นเดียวของไทย พบที่ดอยเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่
Endemic.
Checklist of Plants in Thailand Volume I ปี 2557 สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
64 สัตว์ Soleichthys siammakuti  Soleichthys siammakuti  Animalia Chordata Actinopterygii Pleuronectiformes Soleidae Soleichthys ปลาใบไม้ พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
65 สัตว์ Streptocephalus sirindhornae Streptocephalus sirindhornae Sanoamuang, Murugan, Weekers & Dumont, 2000 Animalia Arthropoda Branchiopoda Anostraca Streptocephalidae Streptocephalus ไรน้ำนางฟ้าสิรินธร สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ไรน้ำนางฟ้าสิรินธร เป็นสัตว์น้ำจืด ชนิดหนึ่งคล้ายกุ้ง ลำตัวยาว ๑.๓-๓ เซนติเมตร หางแดง ตัวผู้มีหนวดยาว ตัวเมียมีถุงไข่ ๑ ถุง บริเวณกลางลำตัวด้านข้าง เป็นสัตว์เฉพาะถิ่นในทวีปเอเชีย โดยเฉพาะในประเทศไทย
North, North East, West, central Thailand
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
66 พืช Syzygium sirindhorniae Syzygium sirindhorniae Chantar., Suksathan & Wongnak Plantae Tracheophyta Magnoliopsida Myrtales Myrtaceae Syzygium ราชรัตน์ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ไม้ต้นขนาดเล็ก สูง 6-7 เมตร ใบเรียงตรงกันข้ามสลับตั้งฉาก รูปไข่แกมใบหอก เส้นใบเด่นชัด ดอกสีเหลืองอ่อน เป็นพืชถิ่นเดียวของไทย พบที่ดอยฟ้าห่มปก จังหวัดเชียงใหม่
สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
67 พืช Tabebuia rosea Tabebuia rosea DC. Plantae Tracheophyta Magnoliopsida Lamiales Bignoniaceae Tabebuia ชมพูพันธุ์ทิพย์ (ชมพูบริพัตร, ชมพูอินเดีย, ตาเบบูย หม่อมราชวงศ์พันธุ์ทิพย์ บริพัตร
ไม้ต้นขนาดกลางสูง 15-25 เมตร ผลัดใบ เรือนยอดรูปไข่หรือทรงกลม แผ่กว้างเป็นชั้นๆ เปลือกต้นเรียบสีเทาหรือสีน้ำตาล เมื่ออายุมากเปลือกแตกเป็นร่อง กิ่งเปราะหักง่าย ใบ ใบประกอบรูปนิ้วมือ ใบย่อย 5 ใบ ก้านใบรวมยาว 5-30 เซนติเมตร ก้านใบย่อยยาว 0.5-2.5 เซนติเมตร ใบรูปขอบขนานหรือรูปไข่แกมรูปรี กว้าง 3-7 เซนติเมตร ยาว 7.5-16 เซนติเมตร ปลายใบแหลมหรือเรียวแหลม โคนใบมนหรือสอบ ขอบใบเรียบ แผ่นใบหนาสีเขียวเข้ม ดอก สีชมพูอ่อน ชมพูสดและขาว กลางดอกสีเหลือง ออกเป็นช่อแบบช่อกระจุกที่ปลายกิ่ง มีดอกย่อยจำนวนมาก โคนกลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอดปลายแยกเป็น 5 แฉก คล้ายรูปแตร ยาว 5-7 เซนติเมตร มักบาน พร้อมกัน ร่วงง่าย ดอกบานเต็มที่กว้าง 5-8 เซนติเมตร ผล ผลแห้งแตก เป็นฝักกลม ยาว 15-30 เซนติเมตร เมื่อแก่แตกเป็น 2 ซีก เมล็ดแบน สีน้ำตาล มีปีก
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
68 สัตว์ Tarsius sirindhornae Tarsius sirindhornae Chaimanee, Lebrun, Yamee & Jaeger Animalia Chordata Mammalia Primates Tarsiidae Tarsius ทาร์เซียสิรินธร สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ทาร์เซียสิรินธร เป็นบรรพชีวิน ชนิดที่มีขนาดใหญ่ที่สุด ที่วิวัฒนาการมาจาก ยุคไอโอซีนจนมาถึงยุคปัจจุบัน ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ตามต้นไม้ กินแมลงเป็นอาหาร และหากิน ในเวลากลางคืน
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
69 สัตว์ Thaiphusa sirikit Thaiphusa sirikit (Naiyanetr, 1992) Animalia Arthropoda Malacostraca Decapoda Potamidae Thaiphusa ปูราชินี ปูสามสี,ปูไตรรงค์,ปูป่า สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
ปูราชินี มีสามสี คือ สีแดง สีขาว สีน้ำเงินม่วงดำ โดยขาเดินทั้ง 4 คู่ เป็นสีแดง ขนาดความกว้างของกระดอง 17 – 48 มม. ด้านข้างของกระดองทั้งสองพร้อมด้วยก้ามหนีบทั้งสองข้างเป็นสีขาว ตรงกลางกระดองพร้อมด้วยเบ้าตาเป็นสีน้ำเงินม่วงดำ และบริเวณริมฝีปากเป็นสีแดงกระดอ
ลำห้วยเขย่ง อำเภอทองผาภูมิ และอุทยานแห่งชาติไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
70 สัตว์ Thaipotamon chulabhorn Thaipotamon chulabhorn Naiyanetr, 1993 Animalia Arthropoda Malacostraca Decapoda Potamidae Thaipotamon ปูทูลกระหม่อม ปูแป้ง,ปูแดง,ปูป่า,กะปู สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี
ปูทูลกระหม่อมมีสามสี คือ สีม่วงเปลือกมังคุด สีเหลืองส้ม และสีขาว โดยขาเดินทั้ง 4 คู่ เป็นสีเหลืองส้ม ตรงปลายขาข้อสุดท้ายเป็นสีขาว ขนาดความกว้างของกระดอง 30 – 42.5 มม. กระดองเป็นสีม่วงเปลือกมังคุด ขอบเบ้าตาและขอบกระดองทั้งสองข้างเป็นสีเหลืองส้ม ก้ามหนีบสอง
ป่าดูนลำพัน อำเภอนาเชือก จังหวัดมหาสารคามแห่งเดียว
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
71 พืช Thepparatia thailandica Thepparatia thailandica Phuph. Plantae Tracheophyta Magnoliopsida Malvales Malvaceae Thepparatia เครือเทพรัตน์ ชบาเถา สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ไม้เถาเนื้อแข็ง ยาวได้ถึง 20 เมตร ดอกสีเหลืองอ่อนมีแถบสีแดง เป็นพืชถิ่นเดียวของไทย พบเฉพาะทางภาคเหนือที่จังหวัดตาก ใกล้ชายแดนไทย-พม่า ขึ้นตามหุบเขาที่ลาดชันใกล้ลำธาร ในป่าดิบแล้ง ระดับความสูงประมาณ 700 เมตร จากระดับน้ำทะเล
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
72 สัตว์ Trigona sirindhornae Trigona sirindhornae Michener & Boongird, 2004 Animalia Arthropoda Malacostraca Decapoda Palaemonidae Trigona ชันโรงสิรินธร สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
แมลงจำพวกผึ้งที่ไม่มีเหล็กใน มี ขนาดลำตัวยาวประมาณ ๓.๙๙ มิลลิเมตร ลำตัวสีแดง และมีแถบสีดำหรือปานบริเวณ ปล้องอก พบอาศัยทำรังในโพรงต้นไม้ขนาดใหญ่
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
73 พืช Tulipa ‘King Bhumibol’ Tulipa ‘King Bhumibol’ Plantae Tracheophyta Liliaceae Tulipa ทิวลิปคิงภูมิพล พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
ไม้ล้มลุก มีความสูงของดอกและก้านรวมกัน 45 เซนติเมตร ใบยาวเรียวปลายแหลม ดอกสีเหลืองนวลทั้งดอก ออกดอกช่วงเดือนมีนาคมถึงเดือนพฤษภาคม
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
74 พืช Wrightia sirikitiae Wrightia sirikitiae D.J.Middleton & Santisuk Plantae Tracheophyta Magnoliopsida Gentianales Apocynaceae Wrightia โมกราชินี (โมกสิริกิติ์) สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
ไม้พุ่มหรือไม้ต้นขนาดเล็ก สูงถึง 10 เมตร กิ่งอ่อนมีขนหนาแน่น กิ่งแก่เกลี้ยง มีช่องอากาศ ใบเรียงตรงข้าม รูปรีหรือรูปขอบขนาน ยาว 3-10 เซนติเมตร ดอกสีขาว มีกลิ่นหอม เป็นพืชถิ่นเดียวของไทย พบที่จังหวัดนครสวรรค์ สระบุรี ลพบุรี และสระแก้ว
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
75 พืช Zingiber sirindhorniae Zingiber sirindhorniae Plantae  Zingiber ไอยริศ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ไม้ล้มลุกหลายฤดู รากสะสมอาหาร รูปทรงกระบอก เนื้อในสีเหลือง กลิ่นเช่นเดียวกับขิง ใบเดี่ยวเรียงสลับระนาบเดียว แผ่นใบรูปขอบขนาน ดอกสีม่วง เป็นพืชถิ่นเดียวของไทย พบตามเขาหินปูน จังหวัดเลย
ลำดับ ชนิดพันธุ์ ชื่อวิทยาศาสตร์ ชื่อวิทยาศาสตร์แบบเต็ม อาณาจักร ไฟลัม ชั้น อันดับ วงศ์ สกุล ชื่อสามัญ ชื่อไทย ชื่อท้องถิ่น พระนามเทิดพระเกียรติ สันฐานวิทยา ที่มา
สรุปรายงานสิ่งมีชีวิตในพระนาม

กราฟแสดงสถานภาพการคุกคาม

สถานภาพการคุกคาม (พ.ศ. 2560)

สถานภาพการคุกคามทั้งหมด