- ไม้ต้นขนาดเล็ก

- ไม้ต้นขนาดเล็ก

- ไม้พุ่มหรือไม้ยืนต้น สูงได้ถึง 12 เมตร เปลือกต้นสีน้ำตาลแดง แตกเป็นร่องลึกตามความยาวของลำต้น กิ่งก้านอ่อนมีขนละเอียดสีน้ำตาล ใบเดี่ยวเรียงสลับ รูปรีถึงรูปใบหอก กว้าง 3.5-8 ซม. ยาว 8-18 ซม. ปลายใบมนถึงเรียวแหลม โคนสอบถึงกลม ขอบเรียบ แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง ผิวด้านบนมีขนตามเส้นกลางใบ ผิวด้านล่างมีขนสีน้ำตาลแดงสั้นหนานุ่มทั่วไป มีหนาแน่นตามเส้นใบ เส้นแขนงใบ ข้างละ 6-10 เส้น ปลายจรดกันใกล้ขอบใบ ก้านใบยาว 0.8-1.5 ซม. ปลายก้านใบมีข้อ ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกที่ซอกใบ ยาวประมาณ 3 ซม.ก้านช่อดอกสั้น มีขนหนาแน่น ดอกส่วนมากสมบูรณ์เพศ กลีบเลี้ยง 5 กลีบ สีเขียวอ่อน รูปไข่ปลายทู่หรือแหลม แยกกัน กว้างประมาณ 1 มม. ยาวประมาณ 2 มม. ด้านนอกมีขนยาวห่าง ด้านในเกลี้ยง กลีบดอก 5 กลีบ สีขาวหรือสีครีม แยกกัน กว้างประมาณ 1 มม. ยาวประมาณ 4 มม. ด้านนอกมีขนยาวห่าง ด้านในมีขนสั้นหนานุ่ม เกสรเพศผู้มี 10 อัน เป็นหมัน 5 อัน เกสรเพศเมีย มีรังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปไข่เบี้ยว มีขนหนาแน่น ยอดเกสรเพศเมีย ปลายแยกเป็น 2 แฉก ใบประดับรูปสามเหลี่ยม ผลแห้งแตกแนวเดียว ยาว 2-4 ซม. ผิวผลมีขนละเอียด สีน้ำตาลแดงหนาแน่น มีก้านผลสั้น ผลอ่อนสีเขียว ผลแก่สีน้ำตาล รูปไข่ มีเมล็ด 1 เมล็ด สีดำเป็นมัน รูปไข่หรือรี ยาว 1-2 ซม. มีเยื่อหุ้มเมล็ด สีส้มแดง คล้ายกับตาของนกกรด พบตามป่าผลัดใบ ป่าเต็งรัง ชายป่าดิบ ป่าพรุ ความสูงตั้งแต่ใกล้ระดับน้ำทะเลจนถึงประมาณ 800 เมตร ออกดอกระหว่างเดือนมกราคม-มีนาคม ติดผลระหว่างเดือนมีนาคม- มิถุนายน

- ไม้พุ่มหรือไม้ยืนต้น สูงได้ถึง 12 เมตร เปลือกต้นสีน้ำตาลแดง แตกเป็นร่องลึกตามความยาวของลำต้น กิ่งก้านอ่อนมีขนละเอียดสีน้ำตาล ใบเดี่ยวเรียงสลับ รูปรีถึงรูปใบหอก กว้าง 3.5-8 ซม. ยาว 8-18 ซม. ปลายใบมนถึงเรียวแหลม โคนสอบถึงกลม ขอบเรียบ แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง ผิวด้านบนมีขนตามเส้นกลางใบ ผิวด้านล่างมีขนสีน้ำตาลแดงสั้นหนานุ่มทั่วไป มีหนาแน่นตามเส้นใบ เส้นแขนงใบ ข้างละ 6-10 เส้น ปลายจรดกันใกล้ขอบใบ ก้านใบยาว 0.8-1.5 ซม. ปลายก้านใบมีข้อ ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกที่ซอกใบ ยาวประมาณ 3 ซม.ก้านช่อดอกสั้น มีขนหนาแน่น ดอกส่วนมากสมบูรณ์เพศ กลีบเลี้ยง 5 กลีบ สีเขียวอ่อน รูปไข่ปลายทู่หรือแหลม แยกกัน กว้างประมาณ 1 มม. ยาวประมาณ 2 มม. ด้านนอกมีขนยาวห่าง ด้านในเกลี้ยง กลีบดอก 5 กลีบ สีขาวหรือสีครีม แยกกัน กว้างประมาณ 1 มม. ยาวประมาณ 4 มม. ด้านนอกมีขนยาวห่าง ด้านในมีขนสั้นหนานุ่ม เกสรเพศผู้มี 10 อัน เป็นหมัน 5 อัน เกสรเพศเมีย มีรังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปไข่เบี้ยว มีขนหนาแน่น ยอดเกสรเพศเมีย ปลายแยกเป็น 2 แฉก ใบประดับรูปสามเหลี่ยม ผลแห้งแตกแนวเดียว ยาว 2-4 ซม. ผิวผลมีขนละเอียด สีน้ำตาลแดงหนาแน่น มีก้านผลสั้น ผลอ่อนสีเขียว ผลแก่สีน้ำตาล รูปไข่ มีเมล็ด 1 เมล็ด สีดำเป็นมัน รูปไข่หรือรี ยาว 1-2 ซม. มีเยื่อหุ้มเมล็ด สีส้มแดง คล้ายกับตาของนกกรด พบตามป่าผลัดใบ ป่าเต็งรัง ชายป่าดิบ ป่าพรุ ความสูงตั้งแต่ใกล้ระดับน้ำทะเลจนถึงประมาณ 800 เมตร ออกดอกระหว่างเดือนมกราคม-มีนาคม ติดผลระหว่างเดือนมีนาคม- มิถุนายน

- ไม้พุ่มหรือไม้ยืนต้น สูงได้ถึง 12 เมตร เปลือกต้นสีน้ำตาลแดง แตกเป็นร่องลึกตามความยาวของลำต้น กิ่งก้านอ่อนมีขนละเอียดสีน้ำตาล ใบเดี่ยวเรียงสลับ รูปรีถึงรูปใบหอก กว้าง 3.5-8 ซม. ยาว 8-18 ซม. ปลายใบมนถึงเรียวแหลม โคนสอบถึงกลม ขอบเรียบ แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง ผิวด้านบนมีขนตามเส้นกลางใบ ผิวด้านล่างมีขนสีน้ำตาลแดงสั้นหนานุ่มทั่วไป มีหนาแน่นตามเส้นใบ เส้นแขนงใบ ข้างละ 6-10 เส้น ปลายจรดกันใกล้ขอบใบ ก้านใบยาว 0.8-1.5 ซม. ปลายก้านใบมีข้อ ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกที่ซอกใบ ยาวประมาณ 3 ซม.ก้านช่อดอกสั้น มีขนหนาแน่น ดอกส่วนมากสมบูรณ์เพศ กลีบเลี้ยง 5 กลีบ สีเขียวอ่อน รูปไข่ปลายทู่หรือแหลม แยกกัน กว้างประมาณ 1 มม. ยาวประมาณ 2 มม. ด้านนอกมีขนยาวห่าง ด้านในเกลี้ยง กลีบดอก 5 กลีบ สีขาวหรือสีครีม แยกกัน กว้างประมาณ 1 มม. ยาวประมาณ 4 มม. ด้านนอกมีขนยาวห่าง ด้านในมีขนสั้นหนานุ่ม เกสรเพศผู้มี 10 อัน เป็นหมัน 5 อัน เกสรเพศเมีย มีรังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปไข่เบี้ยว มีขนหนาแน่น ยอดเกสรเพศเมีย ปลายแยกเป็น 2 แฉก ใบประดับรูปสามเหลี่ยม ผลแห้งแตกแนวเดียว ยาว 2-4 ซม. ผิวผลมีขนละเอียด สีน้ำตาลแดงหนาแน่น มีก้านผลสั้น ผลอ่อนสีเขียว ผลแก่สีน้ำตาล รูปไข่ มีเมล็ด 1 เมล็ด สีดำเป็นมัน รูปไข่หรือรี ยาว 1-2 ซม. มีเยื่อหุ้มเมล็ด สีส้มแดง คล้ายกับตาของนกกรด พบตามป่าผลัดใบ ป่าเต็งรัง ชายป่าดิบ ป่าพรุ ความสูงตั้งแต่ใกล้ระดับน้ำทะเลจนถึงประมาณ 800 เมตร ออกดอกระหว่างเดือนมกราคม-มีนาคม ติดผลระหว่างเดือนมีนาคม- มิถุนายน

- ไม้พุ่มหรือไม้ยืนต้น สูงได้ถึง 12 เมตร เปลือกต้นสีน้ำตาลแดง แตกเป็นร่องลึกตามความยาวของลำต้น กิ่งก้านอ่อนมีขนละเอียดสีน้ำตาล ใบเดี่ยวเรียงสลับ รูปรีถึงรูปใบหอก กว้าง 3.5-8 ซม. ยาว 8-18 ซม. ปลายใบมนถึงเรียวแหลม โคนสอบถึงกลม ขอบเรียบ แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง ผิวด้านบนมีขนตามเส้นกลางใบ ผิวด้านล่างมีขนสีน้ำตาลแดงสั้นหนานุ่มทั่วไป มีหนาแน่นตามเส้นใบ เส้นแขนงใบ ข้างละ 6-10 เส้น ปลายจรดกันใกล้ขอบใบ ก้านใบยาว 0.8-1.5 ซม. ปลายก้านใบมีข้อ ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกที่ซอกใบ ยาวประมาณ 3 ซม.ก้านช่อดอกสั้น มีขนหนาแน่น ดอกส่วนมากสมบูรณ์เพศ กลีบเลี้ยง 5 กลีบ สีเขียวอ่อน รูปไข่ปลายทู่หรือแหลม แยกกัน กว้างประมาณ 1 มม. ยาวประมาณ 2 มม. ด้านนอกมีขนยาวห่าง ด้านในเกลี้ยง กลีบดอก 5 กลีบ สีขาวหรือสีครีม แยกกัน กว้างประมาณ 1 มม. ยาวประมาณ 4 มม. ด้านนอกมีขนยาวห่าง ด้านในมีขนสั้นหนานุ่ม เกสรเพศผู้มี 10 อัน เป็นหมัน 5 อัน เกสรเพศเมีย มีรังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปไข่เบี้ยว มีขนหนาแน่น ยอดเกสรเพศเมีย ปลายแยกเป็น 2 แฉก ใบประดับรูปสามเหลี่ยม ผลแห้งแตกแนวเดียว ยาว 2-4 ซม. ผิวผลมีขนละเอียด สีน้ำตาลแดงหนาแน่น มีก้านผลสั้น ผลอ่อนสีเขียว ผลแก่สีน้ำตาล รูปไข่ มีเมล็ด 1 เมล็ด สีดำเป็นมัน รูปไข่หรือรี ยาว 1-2 ซม. มีเยื่อหุ้มเมล็ด สีส้มแดง คล้ายกับตาของนกกรด พบตามป่าผลัดใบ ป่าเต็งรัง ชายป่าดิบ ป่าพรุ ความสูงตั้งแต่ใกล้ระดับน้ำทะเลจนถึงประมาณ 800 เมตร ออกดอกระหว่างเดือนมกราคม-มีนาคม ติดผลระหว่างเดือนมีนาคม- มิถุนายน

- ไม้พุ่มหรือไม้ยืนต้น สูงได้ถึง 12 เมตร เปลือกต้นสีน้ำตาลแดง แตกเป็นร่องลึกตามความยาวของลำต้น กิ่งก้านอ่อนมีขนละเอียดสีน้ำตาล ใบเดี่ยวเรียงสลับ รูปรีถึงรูปใบหอก กว้าง 3.5-8 ซม. ยาว 8-18 ซม. ปลายใบมนถึงเรียวแหลม โคนสอบถึงกลม ขอบเรียบ แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง ผิวด้านบนมีขนตามเส้นกลางใบ ผิวด้านล่างมีขนสีน้ำตาลแดงสั้นหนานุ่มทั่วไป มีหนาแน่นตามเส้นใบ เส้นแขนงใบ ข้างละ 6-10 เส้น ปลายจรดกันใกล้ขอบใบ ก้านใบยาว 0.8-1.5 ซม. ปลายก้านใบมีข้อ ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกที่ซอกใบ ยาวประมาณ 3 ซม.ก้านช่อดอกสั้น มีขนหนาแน่น ดอกส่วนมากสมบูรณ์เพศ กลีบเลี้ยง 5 กลีบ สีเขียวอ่อน รูปไข่ปลายทู่หรือแหลม แยกกัน กว้างประมาณ 1 มม. ยาวประมาณ 2 มม. ด้านนอกมีขนยาวห่าง ด้านในเกลี้ยง กลีบดอก 5 กลีบ สีขาวหรือสีครีม แยกกัน กว้างประมาณ 1 มม. ยาวประมาณ 4 มม. ด้านนอกมีขนยาวห่าง ด้านในมีขนสั้นหนานุ่ม เกสรเพศผู้มี 10 อัน เป็นหมัน 5 อัน เกสรเพศเมีย มีรังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปไข่เบี้ยว มีขนหนาแน่น ยอดเกสรเพศเมีย ปลายแยกเป็น 2 แฉก ใบประดับรูปสามเหลี่ยม ผลแห้งแตกแนวเดียว ยาว 2-4 ซม. ผิวผลมีขนละเอียด สีน้ำตาลแดงหนาแน่น มีก้านผลสั้น ผลอ่อนสีเขียว ผลแก่สีน้ำตาล รูปไข่ มีเมล็ด 1 เมล็ด สีดำเป็นมัน รูปไข่หรือรี ยาว 1-2 ซม. มีเยื่อหุ้มเมล็ด สีส้มแดง คล้ายกับตาของนกกรด พบตามป่าผลัดใบ ป่าเต็งรัง ชายป่าดิบ ป่าพรุ ความสูงตั้งแต่ใกล้ระดับน้ำทะเลจนถึงประมาณ 800 เมตร ออกดอกระหว่างเดือนมกราคม-มีนาคม ติดผลระหว่างเดือนมีนาคม- มิถุนายน

- ไม้พุ่ม หรือไม้ต้น สูงได้ถึง 30 ม. มีขนสั้นนุ่มหนาแน่นตามกิ่ง ก้านใบ แผ่นใบด้านล่าง ช่อดอก กลีบเลี้ยงด้านนอก แผ่นกลีบดอกทั้งสองด้าน และผล ใบประกอบมีใบย่อยใบเดียว เรียงเวียน รูปรีถึงรูปใบหอก ยาว 6-15 ซม. ปลายแหลมหรือแหลมยาว โคนมนหรือกลม แผ่นใบค่อนข้างหนา ช่อดอกแบบช่อกระจะหรือช่อกระจุกแยกแขนงสั้น ๆ ตามซอกใบ กลีบเลี้ยงและกลีบดอกจำนวนอย่างละ 5 กลีบ กลีบเลี้ยงรูปไข่ ยาวประมาณ 3 มม. ติดทน ดอกสีขาวหรือครีม กลีบรูปไข่แกมรูปขอบขนาน ยาวประมาณสองเท่าของกลีบเลี้ยง เกสรเพศผู้โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดสั้น ๆ ด้านในมีขนยาว อันที่สมบูรณ์ 5 อัน ติดเหนือกลีบเลี้ยง เป็นหมัน 5 อัน ติดเหนือกลีบดอก รังไข่มีช่องเดียว มีขนยาว ผลแห้งแตก รูปรี ยาว 2-3 ซม. ก้านผลยาว 0.5-2 ซม. มีเมล็ดเดียว โคนมีเยื่อหุ้มสีส้มหรือแดง

- หำฟาน ตานกกดน้อย (เชียงใหม่)กะโรงแดง หมาตายทากลาก(ภาคตะวันออก) จันนกกด(นครราชสีมา) ช้างน้าว (ราชบุรี นครราชสีมา) อุ่นขี้ไก่ (ลำปาง) ลักษณะทั่วไป ไม้พุ่ม หรือไม้ต้นสูงถึง 30 ม. ใบเดียว รูปรี หรือ รูปใบหอก กว้าง 3-6 ยาว 6-15 ซม. ก้านใบ ยาว0.5-1 ซม. ฐานใบมน หรือ รูปลิ่ม ปลายใบมน หรือ เรียวแหลม ท้องใบมีขนโดยเฉพาะที่เส้นใบ ดอกออกเป็นช่อเป็นกลุ่มแน่น และแบบกระจะ ดอกมักสมบูรณ์เพศ ดอกย่อยจำนวนไม่มาก มีขนปกคลุมเล็กน้อย กลีบเลี้ยง กลีบดอก เกสรเพศผู้จำนวน 5 กลีบดอกสีขาว หรือสีครีม ด้านนอกมีขนประปราย ด้านในมีขนมาก เกสรเพศผู้เกลี้ยงยกเว้นตรงฐาน ผล แบบแห้งแตก มีขนสีน้ำตาล

- บรรยายลักษณะต้น:ไม้ต้นขนาดกลาง สูง 20 เมตร ผลัดใบ เรือนยอดรูปพุ่มไข่หรือแผ่เป็นพุ่มแคบใบ:ใบเดี่ยว เรียงสลับ ใบรูปหอกหรือรูปไข่กลับ กว้าง 3-9 เซนติเมตร ยาว 7-22 เซนติเมตร ปลายใบมนถึงเรียวแหลม ฐานใบมนหรือสอบ มีขนละเอียดสีน้ำตาลปกคลุมผิวใบทั้งสองด้าน เมื่อใบแก่ผิวใบด้านบนจะไม่มีขน แผ่นใบหนาคล้ายหนัง ขอบใบเรียบ เส้นแขนงใบข้างละ 6-10 เส้น กิ่งก้านใบจะทอดลงปลายกระดกขึ้น ดอก:ดอกสีขาวหรือครีม ออกเป็นช่อแบบกระจะตามซอกใบ มีกลิ่นหอม กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดปลายแยกเป็น 5 แฉก ผิวด้านนอกมีขน กลีบดอก 4-5 กลีบ มีขนาดเป็น 2 เท่าของกลีบเลี้ยง สีขาวหรือสีครีม ด้านนอกมีขนยาวห่าง ด้านในมีขนสั้นหนานุ่ม เกสรเพศผู้และเกสรเพศผู้ที่เป็นหมันเกลี้ยง ยกเว้นที่โคน รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปไข่เบี้ยว มีขน ยอดเกสรเพศเมีย ปลายแยกเป็น 2 แฉก ออกดอกเดือนกุมภาพันธ์ถึงมีนาคมผล:ผลแห้งแตกแนวเดียว รูปไข่ ผิวมีขนละเอียดสีน้ำตาล เมล็ดสีดำ มีเยื่อหุ้มสีแดงสด เป็นผลเดือนเมษายนถึงพฤษภาคมเปลือก:เปลือกสีน้ำตาลเข้ม แตกเป็นร่องลึก 2-3 เซนติเมตร ตามแนวยาวและขวางของลำต้นอื่นๆ:

ไม้ต้นขนาดกลาง สูง 20 เมตร ผลัดใบ เรือนยอดรูปพุ่มไข่หรือแผ่เป็นพุ่มแคบ
ใบเดี่ยว เรียงสลับ ใบรูปหอกหรือรูปไข่กลับ กว้าง 3-9 เซนติเมตร ยาว 7-22 เซนติเมตร ปลายใบมนถึงเรียวแหลม ฐานใบมนหรือสอบ มีขนละเอียดสีน้ำตาลปกคลุมผิวใบทั้งสองด้าน เมื่อใบแก่ผิวใบด้านบนจะไม่มีขน แผ่นใบหนาคล้ายหนัง ขอบใบเรียบ เส้นแขนงใบข้างละ 6-10 เส้น กิ่งก้านใบจะทอดลงปลายกระดกขึ้น
ดอกสีขาวหรือครีม ออกเป็นช่อแบบกระจะตามซอกใบ มีกลิ่นหอม กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดปลายแยกเป็น 5 แฉก ผิวด้านนอกมีขน กลีบดอก 4-5 กลีบ มีขนาดเป็น 2 เท่าของกลีบเลี้ยง สีขาวหรือสีครีม ด้านนอกมีขนยาวห่าง ด้านในมีขนสั้นหนานุ่ม เกสรเพศผู้และเกสรเพศผู้ที่เป็นหมันเกลี้ยง ยกเว้นที่โคน รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปไข่เบี้ยว มีขน ยอดเกสรเพศเมีย ปลายแยกเป็น 2 แฉก ออกดอกเดือนกุมภาพันธ์ถึงมีนาคม
ผลแห้งแตกแนวเดียว รูปไข่ ผิวมีขนละเอียดสีน้ำตาล เมล็ดสีดำ มีเยื่อหุ้มสีแดงสด เป็นผลเดือนเมษายนถึงพฤษภาคม
เปลือกสีน้ำตาลเข้ม แตกเป็นร่องลึก 2-3 เซนติเมตร ตามแนวยาวและขวางของลำต้น

- หำฟาน ตานกกดน้อย (เชียงใหม่)กะโรงแดง หมาตายทากลาก(ภาคตะวันออก) จันนกกด(นครราชสีมา) ช้างน้าว (ราชบุรี นครราชสีมา) อุ่นขี้ไก่ (ลำปาง) ลักษณะทั่วไป ไม้พุ่ม หรือไม้ต้นสูงถึง 30 ม. ใบเดียว รูปรี หรือ รูปใบหอก กว้าง 3-6 ยาว 6-15 ซม. ก้านใบ ยาว0.5-1 ซม. ฐานใบมน หรือ รูปลิ่ม ปลายใบมน หรือ เรียวแหลม ท้องใบมีขนโดยเฉพาะที่เส้นใบ ดอกออกเป็นช่อเป็นกลุ่มแน่น และแบบกระจะ ดอกมักสมบูรณ์เพศ ดอกย่อยจำนวนไม่มาก มีขนปกคลุมเล็กน้อย กลีบเลี้ยง กลีบดอก เกสรเพศผู้จำนวน 5 กลีบดอกสีขาว หรือสีครีม ด้านนอกมีขนประปราย ด้านในมีขนมาก เกสรเพศผู้เกลี้ยงยกเว้นตรงฐาน ผล แบบแห้งแตก มีขนสีน้ำตาล

- หำฟาน ตานกกดน้อย (เชียงใหม่)กะโรงแดง หมาตายทากลาก(ภาคตะวันออก) จันนกกด(นครราชสีมา) ช้างน้าว (ราชบุรี นครราชสีมา) อุ่นขี้ไก่ (ลำปาง) ลักษณะทั่วไป ไม้พุ่ม หรือไม้ต้นสูงถึง 30 ม. ใบเดียว รูปรี หรือ รูปใบหอก กว้าง 3-6 ยาว 6-15 ซม. ก้านใบ ยาว0.5-1 ซม. ฐานใบมน หรือ รูปลิ่ม ปลายใบมน หรือ เรียวแหลม ท้องใบมีขนโดยเฉพาะที่เส้นใบ ดอกออกเป็นช่อเป็นกลุ่มแน่น และแบบกระจะ ดอกมักสมบูรณ์เพศ ดอกย่อยจำนวนไม่มาก มีขนปกคลุมเล็กน้อย กลีบเลี้ยง กลีบดอก เกสรเพศผู้จำนวน 5 กลีบดอกสีขาว หรือสีครีม ด้านนอกมีขนประปราย ด้านในมีขนมาก เกสรเพศผู้เกลี้ยงยกเว้นตรงฐาน ผล แบบแห้งแตก มีขนสีน้ำตาล

- หำฟาน ตานกกดน้อย (เชียงใหม่)กะโรงแดง หมาตายทากลาก(ภาคตะวันออก) จันนกกด(นครราชสีมา) ช้างน้าว (ราชบุรี นครราชสีมา) อุ่นขี้ไก่ (ลำปาง) ลักษณะทั่วไป ไม้พุ่ม หรือไม้ต้นสูงถึง 30 ม. ใบเดียว รูปรี หรือ รูปใบหอก กว้าง 3-6 ยาว 6-15 ซม. ก้านใบ ยาว0.5-1 ซม. ฐานใบมน หรือ รูปลิ่ม ปลายใบมน หรือ เรียวแหลม ท้องใบมีขนโดยเฉพาะที่เส้นใบ ดอกออกเป็นช่อเป็นกลุ่มแน่น และแบบกระจะ ดอกมักสมบูรณ์เพศ ดอกย่อยจำนวนไม่มาก มีขนปกคลุมเล็กน้อย กลีบเลี้ยง กลีบดอก เกสรเพศผู้จำนวน 5 กลีบดอกสีขาว หรือสีครีม ด้านนอกมีขนประปราย ด้านในมีขนมาก เกสรเพศผู้เกลี้ยงยกเว้นตรงฐาน ผล แบบแห้งแตก มีขนสีน้ำตาล

- ขึ้นตามป่าเบญจพรรณ ป่าดิบแล้ง และป่าดิบชื้น ความสูงถึงประมาณ 800 เมตร 

- พบในพม่า อินโดจีน และมาเลเซีย ในประเทศไทยพบทางภาคเหนือ ประโยชน์ กิ่งก้านและต้น ต้มน้ำดื่มแก้ปวดท้องเกร็ง แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ ช่วยเจริญอาหาร ผสมต้นพลับพลา กำแพงเจ็ดชั้น ต้นสบู่ขาว ต้นพลองเหมือด และแก่นจำปา ต้มน้ำดื่มแก้หืด เปลือกต้น และแก่น ต้มน้ำดื่มแก้ไตพิการ (โรคเกี่ยวกับระบบทางเดินปัสสาวะ มีปัสสาวะขุ่นข้น เหลืองหรือแดง มักมีอาการแน่นท้อง กินอาหารไม่ได้)

- พบในป่าเบญจพรรณ ชายป่าดิบ ป่าพรุ ทั่วทุกภาค ความสูงตั้งแต่ใกล้ระดับน้ำทะเลจนถึงประมาณ 800 เมตร ต่างประเทศพบในอินเดีย พม่า ภูมิภาคอินโดจีนและภูมิภาคมาเลเซีย

- พบในพม่า อินโดจีน และมาเลเซีย ในประเทศไทยพบทางภาคเหนือ ประโยชน์ กิ่งก้านและต้น ต้มน้ำดื่มแก้ปวดท้องเกร็ง แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ ช่วยเจริญอาหาร ผสมต้นพลับพลา กำแพงเจ็ดชั้น ต้นสบู่ขาว ต้นพลองเหมือด และแก่นจำปา ต้มน้ำดื่มแก้หืด เปลือกต้น และแก่น ต้มน้ำดื่มแก้ไตพิการ (โรคเกี่ยวกับระบบทางเดินปัสสาวะ มีปัสสาวะขุ่นข้น เหลืองหรือแดง มักมีอาการแน่นท้อง กินอาหารไม่ได้)

- พบในพม่า อินโดจีน และมาเลเซีย ในประเทศไทยพบทางภาคเหนือ ประโยชน์ กิ่งก้านและต้น ต้มน้ำดื่มแก้ปวดท้องเกร็ง แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ ช่วยเจริญอาหาร ผสมต้นพลับพลา กำแพงเจ็ดชั้น ต้นสบู่ขาว ต้นพลองเหมือด และแก่นจำปา ต้มน้ำดื่มแก้หืด เปลือกต้น และแก่น ต้มน้ำดื่มแก้ไตพิการ (โรคเกี่ยวกับระบบทางเดินปัสสาวะ มีปัสสาวะขุ่นข้น เหลืองหรือแดง มักมีอาการแน่นท้อง กินอาหารไม่ได้)

- พบในพม่า อินโดจีน และมาเลเซีย ในประเทศไทยพบทางภาคเหนือ ประโยชน์ กิ่งก้านและต้น ต้มน้ำดื่มแก้ปวดท้องเกร็ง แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ ช่วยเจริญอาหาร ผสมต้นพลับพลา กำแพงเจ็ดชั้น ต้นสบู่ขาว ต้นพลองเหมือด และแก่นจำปา ต้มน้ำดื่มแก้หืด เปลือกต้น และแก่น ต้มน้ำดื่มแก้ไตพิการ (โรคเกี่ยวกับระบบทางเดินปัสสาวะ มีปัสสาวะขุ่นข้น เหลืองหรือแดง มักมีอาการแน่นท้อง กินอาหารไม่ได้)

- ป่าสงวนแห่งชาติป่าดงภู ป่าสงวนแห่งชาติป่าเขากระยาง ป่าสงวนแห่งชาติป่าสีสุก ป่าสงวนแห่งชาติป่าภูโหล่ย ป่าสงวนแห่งชาติป่าดงโพนทราย ป่าสงวนแห่งชาติป่าสีสุก(ป่าชุมชนดงเซ) ป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่ธิ แม่ตีบ แม่สาร ป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่ธิ แม่ตีบ แม่สาร

- อำเภอเมืองอุตรดิตถ์ อำเภอลับแล อุตรดิตถ์, อำเภอวังชิ้น อำเภอเด่นชัย แพร่

- ภูผาเทิบ

- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า เขาประทับช้าง

- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า เขาพนมทอง

- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า เขาเหรง

- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า เขาใหญ่-เขาหน้าผาตั้งและเขาตาพรม

- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า เขาใหญ่-เขาหน้าผาตั้งและเขาตาพรม

- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า ป่าเขาภูหลวง

- อุทยานแห่งชาติ แก่งตะนะ

- อุทยานแห่งชาติ แก่งตะนะ

- อุทยานแห่งชาติ เขาค้อ

- อุทยานแห่งชาติ คลองลาน

- อุทยานแห่งชาติ แจ้ซ้อน

- อุทยานแห่งชาติ ตาดโตน

- อุทยานแห่งชาติ ตาดโตน

- อุทยานแห่งชาติ ตาดโตน

- อุทยานแห่งชาติ ทับลาน

- อุทยานแห่งชาติ ทุ่งแสลงหลวง

- อุทยานแห่งชาติ ทุ่งแสลงหลวง

- อุทยานแห่งชาติ ไทรทอง

- อุทยานแห่งชาติ ไทรทอง

- อุทยานแห่งชาติ ไทรทอง

- อุทยานแห่งชาติ ป่าหินงาม

- อุทยานแห่งชาติ ผาแต้ม

- อุทยานแห่งชาติ ผาแต้ม

- อุทยานแห่งชาติ ภูผาเทิบ

- อุทยานแห่งชาติ ภูผาเทิบ

- อุทยานแห่งชาติ ภูแลนคา

- อุทยานแห่งชาติ ภูเวียง

- อุทยานแห่งชาติ แม่วะ

- อุทยานแห่งชาติ แม่วาง

- อุทยานแห่งชาติ รามคำแหง

- อุทยานแห่งชาติ ศรีลานนา

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เขาบรรทัด

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เขาบรรทัด

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดงใหญ่

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดอยผาช้าง

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดอยผาเมือง

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดอยผาเมือง

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า น้ำปาด

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ภูเขียว

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ภูสีฐาน

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่น้ำภาชี

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่น้ำภาชี

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เวียงลอ

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า สลักพระ

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ห้วยทับทัน-ห้วยสำราญ

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ห้วยทับทัน-ห้วยสำราญ

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ห้วยทับทัน-ห้วยสำราญ

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ห้วยทับทัน-ห้วยสำราญ

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ห้วยทับทัน-ห้วยสำราญ

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า อมก๋อย

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ห้วยทับทัน-ห้วยสำราญ

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ห้วยทับทัน-ห้วยสำราญ

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ห้วยทับทัน-ห้วยสำราญ

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ห้วยทับทัน-ห้วยสำราญ

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ห้วยทับทัน-ห้วยสำราญ

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า อมก๋อย

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ฮาลา-บาลา

- อุตรดิตถ์,แพร่

- มุกดาหาร

- ราชบุรี

- พิษณุโลก

- สงขลา

- อุตรดิตถ์

- อุตรดิตถ์

- นครราชสีมา

- อุบลราชธานี

- อุบลราชธานี

- เพชรบูรณ์

- กำแพงเพชร

- ลำปาง

- ชัยภูมิ

- ชัยภูมิ

- ชัยภูมิ

- นครราชสีมา, ปราจีนบุรี

- เพชรบูรณ์, พิษณุโลก

- เพชรบูรณ์, พิษณุโลก

- ชัยภูมิ

- ชัยภูมิ

- ชัยภูมิ

- ชัยภูมิ

- อุบลราชธานี

- อุบลราชธานี

- มุกดาหาร

- มุกดาหาร

- ชัยภูมิ

- ขอนแก่น

- ลำปาง, ตาก

- เชียงใหม่

- สุโขทัย

- เชียงใหม่

- ตรัง, พัทลุง, สตูล, สงขลา

- ตรัง, พัทลุง, สตูล, สงขลา

- บุรีรัมย์

- พะเยา, น่าน

- ลำพูน, ลำปาง

- ลำพูน, ลำปาง

- อุตรดิตถ์

- ชัยภูมิ

- กาฬสินธุ์

- ราชบุรี

- ราชบุรี

- พะเยา

- กาญจนบุรี

- สุรินทร์

- สุรินทร์

- สุรินทร์

- สุรินทร์

- สุรินทร์

- เชียงใหม่

- สุรินทร์

- สุรินทร์

- สุรินทร์

- สุรินทร์

- สุรินทร์

- เชียงใหม่

- ยะลา, นราธิวาส

- สมุนไพร,ที่อยู่อาศัย,ไม้ดอกไม้ประดับ,เครื่องจักสานและเครื่องใช้สอย