Cassia fistula
-
ชื่อวิทยาศาสตร์แบบเต็ม:
Cassia fistula L. -
Status:
ACCEPTED -
Synonyms
- Bactrilobium fistula (L.) Willd.
- Bactyrilobium fistula (L.) Willd.
- Cassia bonplandiana DC.
- Cassia excelsa Kunth
- Cassia fistula var. ovata DC.
- Cassia fistuloides Collad.
- Cassia fistulosa L.
- Cassia fistulosa L. ex R.W.Long & Lakela
- Cassia rhombifolia Roxb.
- Cathartocarpus excelsus G.Don
- Cathartocarpus fistula (L.) Pers.
- Cathartocarpus fistuloides (Collad.) G.Don
- Cathartocarpus rhombifolius (Roxb.) G.Don
-
ชื่อสามัญ::
- Golden shower, Indian laburnum, Pudding-pipe tree -
ชื่อไทย::
- ราชพฤกษ์ - รัตนพฤกษ์ - คูณ -
ชื่อท้องถิ่น::
- ราชพฤกษ์ - ชัยพฤกษ์ , คูน , ลมแล้ง - คูนชมพู,คูนสีรุ้ง - กุเพยะ (กะเหรี่ยง-กาญจนบุรี) ชัยพฤกษ์ ราชพฤกษ์ (ภาคกลาง) ปือยู ปูโย เปอโซ แมะหล่าหยู่ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) ลมแล้ง (เหนือ) -
อาณาจักร::
Plantae -
ไฟลัม::
Tracheophyta -
ชั้น::
Magnoliopsida -
อันดับ:
Fabales -
วงศ์::
Fabaceae -
สกุล:
Cassia
วันที่อัพเดท : 17 ส.ค. 2563 09:16 น.
วันที่สร้าง: 17 ส.ค. 2563 09:16 น.
-
ลักษณะทางสัณฐานวิทยา :- ไม้ต้น- - ต้น : ไม้พุ่มขนาดกลาง อายุหลายปี สูง 5-6 เมตร เปลือกสีน้ำตาลอมเทา
- ใบ : ใบประกอบแบบขนนก เรียงสลับ ใบย่อยรูปไข่หรือรูปขอบขนาน ปลายแหลม โคนมน ขอบเรียบ แผ่นใบผิวเกลี้ยง เป็นมัน สีเขียว
- ดอก : ดอกเป็นช่อแบบช่อกระจะ ออกตามซอกใบและปลายกิ่ง ดอกสีเหลืองอมชมพู สีขาวนวล หรือสีชมพู กลีบเลี้ยง 5 กลีบ รูปไข่แคบ กลีบดอก 5 กลีบ รูปไข่ เกสรเพศผู้ 10 เกสร ก้านชูอับเรณูโค้งงอ ยาว 3 เกสร สั้น 4 เกสร และลดรูปอีก 3 เกสร ออกดอกช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนพฤษภาคม
- ผล : เป็นฝักรูปทรงกระบอก- ไม้ต้นขนาดกลาง ลำต้นสีน้ำตาลแกมเทาเกลี้ยงๆ ชอบขึ้นตามป่าผลัดใบ หรือในที่ดินที่มีการถ่ายเทน้ำได้ดี ใบ เป็นใบช่อสีเขียวเป็นมัน ช่อหนึ่งๆ ยาวประมาณ 2.5 ซม. มีใบย่อยรูปป้อมๆ หรือรูปไข่ 3-6 คู่ ใบย่อยกว้างๆ 5-7 ซม. ยาว 9-15 ซม. โคนใบมนและค่อยๆ สอบไปทางปลายใบ เนื้อใบเกลี้ยงค่อนข้างบาง เส้นแขนงใบถี่ และโค้งไปตามรูปใบ ดอก ออกเป็นช่อ ยาว 20-45 ซม. กลีบรองกลีบดอกรูปขอบขนานยาวประมาณ 1 ซม. มี 5 กลีบ มักหลุดร่วงง่าย กลีบดอกยาวกว่ากลีบรองกลีบดอกประมาณ 2-3 เท่า และมีกลีบรูปไข่กลับ 5 กลีบ ตามพื้นกลีบจะเห็นเส้นกลีบชัดเจน เกสรผู้มีขนาดแตกต่างกันจำนวน 10 อัน ก้านอับเรณูโค้งงอขึ้น ผล เป็นฝักรูปทรงกระบอกเกลี้ยงๆ อาจยาวถึง 50 ซม. โตวัดเส้นผ่าศูนย์กลาง 2.0-2.5 ซม. ฝัก อ่อนสีเขียวและออกสีดำเมื่อแก่จัด ในฝักจะมีผนังเยื่อบางๆ กั้นเป็นช่องๆ ตามขวางของฝัก และตามช่องเหล่านี้จะมีเมล็ดแบนๆ สีน้ำตาลอยู่ -
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :- ไม้ต้น สูงได้ถึง 15 ม. หูใบขนาดเล็ก ร่วงเร็ว ใบประกอบยาว 30-40 ซม. มีใบย่อย 3-8 คู่ รูปไข่หรือแกมรูปขอบขนาน ยาว 7-13 ซม. ปลายแหลม โคนรูปลิ่ม ก้านใบย่อยยาว 0.5-1 ซม. ช่อดอกห้อยลง ยาว 20-60 ซม. ใบประดับยาวประมาณ 1 ซม. ร่วงเร็ว ก้านดอกยาว 3-5 มม. กลีบเลี้ยงรูปไข่แคบ ยาว 1-1.5 ซม. ดอกสีเหลือง กลีบรูปไข่กว้าง ยาว 2.5-3.5 ซม. มีก้านสั้น ๆ เกสรเพศผู้อันยาว 3 อัน ก้านชูอับเรณูยาว 3-4 ซม. โค้งงอ อับเรณูยาวประมาณ 5 มม. มีรูเปิดที่โคน อันสั้น 4 อัน ก้านชูอับเรณูยาว 0.6-1 ซม. ตรง ลดรูป 3 อัน รังไข่และก้านเกสรเพศเมียมีขนกำมะหยี่ ฝักรูปทรงกระบอก ห้อยลง ยาว 20-60 ซม. เส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5-2.5 ซม. เมล็ดรูปรี แบน สีน้ำตาลเป็นเงา ยาวประมาณ 1 ซม. มีผนังกั้นบาง ๆ- ไม้ต้นผลัดใบ สูง 10-15 เมตร ใบ เป็นใบประกอบ แบบขนนกปลายคู่ ใบย่อย 3-8 คู่ รูปไข่แกมขอบขนาน กว้าง 4-8 ซม. ยาว 7-12 ซม. ดอก สีเหลืองสด ออกตามซอกใบ เป็นช่อห้อยลง ยาว 20-40 ซม. ดอกย่อยจำนวนมาก ขนาดบานกว้าง ประมาณ 3 ซม. กลีบรองดอก 5 กลีบ ผิวด้านนอกมีขน กลีบดอก 5 กลีบ รูปไข่ เกสรผู้ 10 อัน สั้น 7 อัน ยาว 3 อัน ก้านเกสรเมีย และรังไข่มีขนยาว ผล เป็นฝักยาว รูปแท่งกลม กว้าง 1.5-2 ซม. ยาว 20-60 ซม. ฝักแก่ไม่แตก แต่จะหลุดร่วงทั้งฝัก และหักแตกเป็นชิ้น เมล็ด มีเนื้อเหนียวสีดำหุ้ม- ไม้ต้น สูงได้ถึง 15 ม. หูใบขนาดเล็ก ร่วงเร็ว ใบประกอบยาว 30–40 ซม. มีใบย่อย 3–8 คู่ รูปไข่หรือแกมรูปขอบขนาน ยาว 7–13 ซม. ปลายแหลม โคนรูปลิ่ม ก้านใบย่อยยาว 0.5–1 ซม. ช่อดอกห้อยลง ยาว 20–60 ซม. ใบประดับยาวประมาณ 1 ซม. ร่วงเร็ว ก้านดอกยาว 3–5 มม. กลีบเลี้ยงรูปไข่แคบ ยาว 1–1.5 ซม. ดอกสีเหลือง กลีบรูปไข่กว้าง ยาว 2.5–3.5 ซม. มีก้านสั้น ๆ เกสรเพศผู้อันยาว 3 อัน ก้านชูอับเรณูยาว 3–4 ซม. โค้งงอ อับเรณูยาวประมาณ 5 มม. มีรูเปิดที่โคน อันสั้น 4 อัน ก้านชูอับเรณูยาว 0.6–1 ซม. ตรง ลดรูป 3 อัน รังไข่และก้านเกสรเพศเมียมีขนกำมะหยี่ ฝักรูปทรงกระบอก ห้อยลง ยาว 20–60 ซม. เส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5–2.5 ซม. เมล็ดรูปรี แบน สีน้ำตาลเป็นเงา ยาวประมาณ 1 ซม. มีผนังกั้นบาง ๆ- ไม้ต้นผลัดใบ สูง 10-15 เมตร ใบ เป็นใบประกอบ แบบขนนกปลายคู่ ใบย่อย 3-8 คู่ รูปไข่แกมขอบขนาน กว้าง 4-8 ซม. ยาว 7-12 ซม. ดอก สีเหลืองสด ออกตามซอกใบ เป็นช่อห้อยลง ยาว 20-40 ซม. ดอกย่อยจำนวนมาก ขนาดบานกว้าง ประมาณ 3 ซม. กลีบรองดอก 5 กลีบ ผิวด้านนอกมีขน กลีบดอก 5 กลีบ รูปไข่ เกสรผู้ 10 อัน สั้น 7 อัน ยาว 3 อัน ก้านเกสรเมีย และรังไข่มีขนยาว ผล เป็นฝักยาว รูปแท่งกลม กว้าง 1.5-2 ซม. ยาว 20-60 ซม. ฝักแก่ไม่แตก แต่จะหลุดร่วงทั้งฝัก และหักแตกเป็นชิ้น เมล็ด มีเนื้อเหนียวสีดำหุ้ม- ไม้ต้นผลัดใบ สูง 10-15 เมตร ใบ เป็นใบประกอบ แบบขนนกปลายคู่ ใบย่อย 3-8 คู่ รูปไข่แกมขอบขนาน กว้าง 4-8 ซม. ยาว 7-12 ซม. ดอก สีเหลืองสด ออกตามซอกใบ เป็นช่อห้อยลง ยาว 20-40 ซม. ดอกย่อยจำนวนมาก ขนาดบานกว้าง ประมาณ 3 ซม. กลีบรองดอก 5 กลีบ ผิวด้านนอกมีขน กลีบดอก 5 กลีบ รูปไข่ เกสรผู้ 10 อัน สั้น 7 อัน ยาว 3 อัน ก้านเกสรเมีย และรังไข่มีขนยาว ผล เป็นฝักยาว รูปแท่งกลม กว้าง 1.5-2 ซม. ยาว 20-60 ซม. ฝักแก่ไม่แตก แต่จะหลุดร่วงทั้งฝัก และหักแตกเป็นชิ้น เมล็ด มีเนื้อเหนียวสีดำหุ้ม- ไม้ต้นผลัดใบ สูง 10-15 เมตร ใบ เป็นใบประกอบ แบบขนนกปลายคู่ ใบย่อย 3-8 คู่ รูปไข่แกมขอบขนาน กว้าง 4-8 ซม. ยาว 7-12 ซม. ดอก สีเหลืองสด ออกตามซอกใบ เป็นช่อห้อยลง ยาว 20-40 ซม. ดอกย่อยจำนวนมาก ขนาดบานกว้าง ประมาณ 3 ซม. กลีบรองดอก 5 กลีบ ผิวด้านนอกมีขน กลีบดอก 5 กลีบ รูปไข่ เกสรผู้ 10 อัน สั้น 7 อัน ยาว 3 อัน ก้านเกสรเมีย และรังไข่มีขนยาว ผล เป็นฝักยาว รูปแท่งกลม กว้าง 1.5-2 ซม. ยาว 20-60 ซม. ฝักแก่ไม่แตก แต่จะหลุดร่วงทั้งฝัก และหักแตกเป็นชิ้น เมล็ด มีเนื้อเหนียวสีดำหุ้ม
-
ระบบนิเวศ :- ขึ้นตามป่าเบญจพรรณ และป่าเต็งรัง
-
การกระจายพันธุ์ :- เอเชียตะวันออกเฉียงใต้- เอเชียตะวันออกเฉียงใต้- เอเชียตะวันออกเฉียงใต้- เอเชียตะวันออกเฉียงใต้
-
รายละเอียดอื่นๆ ของแหล่งที่พบ :- พื้นที่ชุ่มน้ำหนองบงคาย- เทือกเขาห้วยตูน อ.ร้องกวาง แพร่ และ เขาดอยติ้ว อ.ท่าวังผา น่าน- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า ดอนศิลา- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า ดอยพระบาท- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า ทับพญาลอ- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า ทับพญาลอ- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า ทับพญาลอ- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า ภูสันเขียว- อุทยานแห่งชาติ เขาค้อ- อุทยานแห่งชาติ เขาปู่-เขาย่า- อุทยานแห่งชาติ เขื่อนศรีนครินทร์- อุทยานแห่งชาติ คลองลาน- อุทยานแห่งชาติ แจ้ซ้อน- อุทยานแห่งชาติ ดอยภูนาง- อุทยานแห่งชาติ ตากสินมหาราช- อุทยานแห่งชาติ น้ำตกพาเจริญ- อุทยานแห่งชาติ น้ำตกพาเจริญ- อุทยานแห่งชาติ น้ำตกแม่สุรินทร์- อุทยานแห่งชาติ พุเตย- อุทยานแห่งชาติ ภูกระดึง- อุทยานแห่งชาติ ภูกระดึง- อุทยานแห่งชาติ ภูกระดึง- อุทยานแห่งชาติ ภูซาง- อุทยานแห่งชาติ ภูสวนทราย- อุทยานแห่งชาติ แม่ยม- อุทยานแห่งชาติ แม่วาง- อุทยานแห่งชาติ ศรีน่าน- อุทยานแห่งชาติ ศรีลานนา- อุทยานแห่งชาติ สาละวิน- อุทยานแห่งชาติ เอราวัณ- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เขาเขียว-เขาชมภู่- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เขาสนามเพรียง- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เชียงดาว- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดอยผาช้าง- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดอยผาช้าง- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดอยผาช้าง- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดอยเวียงหล้า- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดอยหลวง- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดอยหลวง- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดอยหลวง- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดอยหลวง- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดอยหลวง- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ถ้ำเจ้าราม- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ถ้ำเจ้าราม- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ทุ่งใหญ่นเรศวร- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า น้ำปาด- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า น้ำปาด- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ภูขัด- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ภูขัด- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ภูค้อ-ภูกระแต- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ภูเมี่ยง-ภูทอง- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ภูเมี่ยง-ภูทอง- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ภูวัว- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่จริม- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่จริม- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่จริม- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่จริม- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่ตื่น- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่ตื่น- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่ยวมฝั่งขวา- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่ยวมฝั่งขวา- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ลำน้ำน่านฝั่งขวา- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ลำน้ำน่านฝั่งขวา- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ลำน้ำน่านฝั่งขวา- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ลำน้ำน่านฝั่งขวา- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ลำน้ำน่านฝั่งขวา- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ลำน้ำน่านฝั่งขวา- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ลุ่มน้ำปาย- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ลุ่มน้ำปาย- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เวียงลอ- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เวียงลอ- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เวียงลอ- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า สลักพระ- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า สาละวิน- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ห้วยขาแข้ง- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ห้วยขาแข้ง- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ห้วยขาแข้ง- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า อมก๋อย- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า สาละวิน- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ห้วยขาแข้ง- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ห้วยขาแข้ง- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ห้วยขาแข้ง- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า อมก๋อย- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า อุ้มผาง- บริเวณโดยรอบโรงไฟฟ้าและเหมืองแม่เมาะ อำเภอแม่เมาะ จังหวัดลำปาง- บริเวณโดยรอบโรงไฟฟ้าพระนครใต้ อำเภอเมือง จังหวัดสมุทรปราการ- บริเวณโดยรอบโรงไฟฟ้าพระนครเหนือ อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี- อุทยานแห่งชาติ ตาพระยา
-
แหล่งที่พบภายในประเทศ :- แพร่,น่าน- พื้นที่ชุ่มน้ำบึงราชนก/พิษณุโลก- เชียงราย- ลำปาง- พะเยา, เชียงราย- พะเยา, เชียงราย- พะเยา, เชียงราย- อุตรดิตถ์- เพชรบูรณ์- พัทลุง- กาญจนบุรี- กำแพงเพชร- ลำปาง- พะเยา- ตาก- ตาก- ตาก- แม่ฮ่องสอน- สุพรรณบุรี- เลย- เลย- เลย- พะเยา, เชียงราย- เลย- ลำปาง, แพร่- เชียงใหม่- น่าน- เชียงใหม่- แม่ฮ่องสอน- กาญจนบุรี- ชลบุรี- กำแพงเพชร- เชียงใหม่- พะเยา, น่าน- พะเยา, น่าน- พะเยา, น่าน- แม่ฮ่องสอน- แพร่- แพร่- แพร่- แพร่- แพร่- สุโขทัย, ลำปาง- สุโขทัย, ลำปาง- กาญจนบุรี, ตาก- อุตรดิตถ์- อุตรดิตถ์- พิษณุโลก- พิษณุโลก- เลย- พิษณุโลก- พิษณุโลก- บึงกาฬ- อุตรดิตถ์- อุตรดิตถ์- อุตรดิตถ์- อุตรดิตถ์- ตาก- ตาก- แม่ฮ่องสอน- แม่ฮ่องสอน- แพร่, อุตรดิตถ์- แพร่, อุตรดิตถ์- แพร่, อุตรดิตถ์- แพร่, อุตรดิตถ์- แพร่, อุตรดิตถ์- แพร่, อุตรดิตถ์- แม่ฮ่องสอน- แม่ฮ่องสอน- พะเยา- พะเยา- พะเยา- กาญจนบุรี- แม่ฮ่องสอน- อุทัยธานี, กาญจนบุรี, ตาก- อุทัยธานี, กาญจนบุรี, ตาก- อุทัยธานี, กาญจนบุรี, ตาก- เชียงใหม่- แม่ฮ่องสอน- อุทัยธานี, กาญจนบุรี, ตาก- อุทัยธานี, กาญจนบุรี, ตาก- อุทัยธานี, กาญจนบุรี, ตาก- เชียงใหม่- ตาก- ลำปาง- สมุทรปราการ- นนทบุรี- บุรีรัมย์, สระแก้ว
-
การขยายพันธุ์ :- โดยการเพาะเมล็ด ตอนกิ่ง- การเพาะเมล็ด
-
รายละเอียดการนำมาใช้ประโยชน์ :
- ไม้ดอกไม้ประดับ
-
- ไม้ต้นมงคลที่เรามองข้าม :: คนไทยส่วนใหญ่มักจะมีความเชื่อ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องที่เกี่ยวกับการดำรงชีวิตประจำวัน การประกอบพิธีทางศาสนา การเฉลิมฉลอง หรือเทศกาลต่าง ๆ ที่มีทั้งเหมือนและแตกต่างกันไป ไม่มากก็น้อย นอกจากนี้ ต้นไม้มงคล ก็เป็นอีกหนึ่งความเชื่อของคนไทยที่มีอยู่มายาวนาน บางชนิดเกี่ยวพันถึงการประกอบพิธีมงคล บางชนิดปลูกเพื่อเสริมความเจริญรุ่งเรืองให้เจ้าของบ้านและผู้อยู่อาศัย และบางส่วนของต้นนั้นยังมีสรรพคุณเป็นยารักษาอาการเจ็บป่วยต่าง ๆ ได้ ตัวอย่างเช่น ราชพฤกษ์ (Cassia fistula L.) • ชื่อเรียกอื่น ๆ : คูน, ลมแล้ง, ลักเกลือ, ลักเคย, อ้อดิบ, กุเพยะ• ความเชื่อเกี่ยวกับราชพฤกษ์ : เป็นไม้มงคลที่ควรปลูกในทิศตะวันตกเฉียงใ
-
สถานภาพการคุกคาม (โลก) :- สิ่งมีชีวิตที่มีสถานภาพเป็นกังวลน้อยที่สุด Least Concern: LC (IUCN, 2018)
-
สถานภาพการคุกคาม (โลก) :- สิ่งมีชีวิตที่มีสถานภาพเป็นกังวลน้อยที่สุด Least Concern: LC (IUCN, 2018)
-
กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม
-
กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช
-
กลุ่มงานพฤกษศาสตร์ป่าไม้ สำนักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช
-
กองจัดการสิ่งแวดล้อมธรรมชาติและศิลปกรรม
-
การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย
-
บริษัท ปตท.สำรวจและผลิตปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน)
-
รายงาน โครงการเพิ่มประสิทธิภาพ การจัดการพื้นที่ชุ่มน้ำของประเทศไทย: การจัดทำแนวทางการปฏิบัติที่ดีในการฟื้นฟูและบริหารจัดการพื้นที่ชุ่มน้ำในเมือง (ภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ)
-
รายงานฉบับสมบูรณ์ (Final Report) ระบบนิเวศภูเขา (Mountain Ecosystem) โครงการติดตามและวิเคราะห์ประเมินสถานภาพความหลากหลายทางชีวภาพ ในพื้นที่วิกฤตทางความหลากหลายทางชีวภาพ (Biodiversity Hotspots) จังหวัดอุตรดิตถ์ แพร่ น่าน และพะเยา, ศูนย์วิจัยป่าไม้ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ 28 กันยายน 2554
-
รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการเพิ่มประสิทธิภาพการจัดการพื้นที่ชุ่มน้าของประเทศไทย สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม, 2561
-
องค์การสวนพฤกษศาสตร์
-
IUCN Red List
-
สำนักงานพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานชีวภาพ (องค์การมหาชน)
