พื้นที่นำร่อง

ข้อมูลสิ่งมีชีวิต

หน้าแรก ข้อมูลสิ่งมีชีวิต Gluta usitata (Wall) Ding Hou

รักใหญ่

ชื่อวิทยาศาสตร์:

Gluta usitata
ชื่อวิทยาศาสตร์แบบเต็ม:

Gluta usitata (Wall) Ding Hou Is Accepted name
All Synonyms:

- Gluta usitata (Wall.) DingHou

- Melanorrhoea usitata Wall.

- Melanorrhoea usitatissima Steud.
ชื่อไทย:

- รักใหญ่

- รัก
อาณาจักร:
ไฟลัม:
ชั้น:
อันดับ:
วงศ์:
สกุล:
ปีที่ตีพิมพ์:

-

ที่มา : ฉัตรชัย เงินแสงสรวย

ปรับปรุงล่าสุด : 10 ก.ค. 2566

วันที่อัพเดท : 12 มิ.ย. 2566 12:11 น.

วันที่สร้าง: 12 มิ.ย. 2566 12:11 น.

ข้อมูลทั่วไป

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :

- ไม้ต้นขนาดกลาง สูงได้ถึง 20 เมตร เรือนยอดเป็นพุ่มค่อนข้างกลม ผลัดใบเมื่อถึงหน้าร้อน ส่วนปลายกิ่งและยอดมีขนยาว ๆ ปกคลุม เปลือกสีน้ำตาลปนเทา แตกเป็นร่องสะเก็ดตามยาว ใบ เป็นใบเดี่ยวออกสลับกันอยู่ตอนปลาย ๆ กิ่ง รูปขอบขนานหรือรูปไข่กลับ โคนใบสอบ ปลายใบมน ด้านบนใบมีขนสีน้ำตาลปนเทาประปราย ด้านท้องใบ มีขนหนาแน่นแต่จะร่วงหลุดไปเมื่อใบแก่เต็มที่ ขอบใบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย ใบกว้าง 5-12 ซม. ยาว 12-36 ซม. ก้านใบยาวประมาณ 2 ซม. ดอก ออกเป็นช่อกระจายสีเหลืองนวล ตอนปลายกิ่งมีขนแน่น กลีบรองกลีบดอกและกลีบดอกมี 5 กลีบ รูปหอก ด้านหลังกลีบมีขน ดอกกว้างประมาณ 1 ซม. เกสรผู้มีประมาณ 30 อัน รังไข่กลมมีก้าน ผล กลมแข็ง มีส่วนของกลีบดอกที่ขยายเป็นกลีบสีแดงรองรับ รูปขอบขนาน 5 กลีบ ระหว่างโคนกลีบกับผล มีก้านเชื่อมยาว 1.5 ซม.

การกระจายพันธุ์ :

- พบขึ้นตามป่าเบญจพรรณและป่าดิบเขา

แหล่งที่พบภายในประเทศ :

- อุตรดิตถ์,แพร่

- แพร่,น่าน

- พะเยา,น่าน

- เชียงใหม่

- อุบลราชธานี

- ราชบุรี

- อุตรดิตถ์

- ลำปาง

- พะเยา, เชียงราย

- อุตรดิตถ์

- แม่ฮ่องสอน

- เชียงราย

- กาญจนบุรี

- กำแพงเพชร, ตาก

- ลำพูน, ลำปาง

- ลำปาง, ลำพูน

- พะเยา

- เชียงราย, ลำปาง, พะเยา

- ตาก

- ชัยภูมิ

- แม่ฮ่องสอน

- ชัยภูมิ

- อุดรธานี, เลย, หนองคาย

- ตาก

- แม่ฮ่องสอน

- ขอนแก่น, ชัยภูมิ

- ชัยภูมิ

- พะเยา, เชียงราย

- ลำพูน, เชียงใหม่

- ลำปาง, แพร่

- ลำปาง, ตาก

- เชียงใหม่

- สุโขทัย

- ตาก

- เชียงใหม่

- สุโขทัย

- แม่ฮ่องสอน

- กำแพงเพชร

- เชียงใหม่

- พะเยา, น่าน

- ลำพูน, ลำปาง

- แม่ฮ่องสอน

- แพร่

- ชัยภูมิ, เพชรบูรณ์

- กาญจนบุรี, ตาก

- อุตรดิตถ์

- พิษณุโลก

- เพชรบูรณ์

- พิษณุโลก

- อุตรดิตถ์

- ตาก

- ราชบุรี

- แม่ฮ่องสอน

- เชียงใหม่

- แพร่, อุตรดิตถ์

- แม่ฮ่องสอน

- พะเยา

- กาญจนบุรี

- เชียงใหม่

- แม่ฮ่องสอน

- เชียงใหม่

- แม่ฮ่องสอน

- เชียงใหม่

- ตาก

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูเขียว-ทุ่งกะมัง

รายละเอียดอื่นๆ ของแหล่งที่พบ :

- อำเภอเมืองอุตรดิตถ์ อำเภอลับแล อุตรดิตถ์, อำเภอวังชิ้น อำเภอเด่นชัย แพร่

- เทือกเขาห้วยตูน อ.ร้องกวาง แพร่ และ เขาดอยติ้ว อ.ท่าวังผา น่าน

- อำเภอเชียงคำ อำเภอปง พะเยา, อำเภอสองแคว น่าน

- ป่าดอยอินทนนท์, เขตอำเภอจอมทอง อำเภอแม่แจ่ม อำเภอแม่วาง และกิ่งอำเภอดอยหล่อ

- ผาแต้ม

- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า เขาประทับช้าง

- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า เขาใหญ่-เขาหน้าผาตั้งและเขาตาพรม

- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า ดอยพระบาท

- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า ทับพญาลอ

- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า ภูสันเขียว

- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า ลุ่มน้ำปายฝั่งซ้าย

- อุทยานแห่งชาติ ขุนแจ

- อุทยานแห่งชาติ เขื่อนศรีนครินทร์

- อุทยานแห่งชาติ คลองวังเจ้า

- อุทยานแห่งชาติ ดอยขุนตาล

- อุทยานแห่งชาติ ดอยจง

- อุทยานแห่งชาติ ดอยภูนาง

- อุทยานแห่งชาติ ดอยหลวง

- อุทยานแห่งชาติ ตากสินมหาราช

- อุทยานแห่งชาติ ตาดโตน

- อุทยานแห่งชาติ ถ้ำปลา-น้ำตกผาเสื่อ

- อุทยานแห่งชาติ ถ้ำผาไท

- อุทยานแห่งชาติ ไทรทอง

- อุทยานแห่งชาติ นายูง-น้ำโสม

- อุทยานแห่งชาติ น้ำตกพาเจริญ

- อุทยานแห่งชาติ น้ำตกแม่สุรินทร์

- อุทยานแห่งชาติ น้ำพอง

- อุทยานแห่งชาติ ป่าหินงาม

- อุทยานแห่งชาติ ภูซาง

- อุทยานแห่งชาติ แม่ตะไคร้

- อุทยานแห่งชาติ แม่ยม

- อุทยานแห่งชาติ แม่วะ

- อุทยานแห่งชาติ แม่วาง

- อุทยานแห่งชาติ รามคำแหง

- อุทยานแห่งชาติ ลานสาง

- อุทยานแห่งชาติ ศรีลานนา

- อุทยานแห่งชาติ ศรีสัชนาลัย

- อุทยานแห่งชาติ สาละวิน

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เขาสนามเพรียง

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เชียงดาว

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดอยผาช้าง

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดอยผาเมือง

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดอยเวียงหล้า

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดอยหลวง

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ตะเบาะ-ห้วยใหญ่

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ทุ่งใหญ่นเรศวร

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า น้ำปาด

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ภูขัด

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ภูผาแดง

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ภูเมี่ยง-ภูทอง

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่จริม

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่ตื่น

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่น้ำภาชี

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่ยวมฝั่งขวา

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่เลา-แม่แสะ

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ลำน้ำน่านฝั่งขวา

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ลุ่มน้ำปาย

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เวียงลอ

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า สลักพระ

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า สะเมิง

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า สันปันแดน

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า สาละวิน

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า อมก๋อย

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า สะเมิง

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า สันปันแดน

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า สาละวิน

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า อมก๋อย

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า อุ้มผาง

ลักษณะทางสัณฐานวิทยา :

- ไม้ต้น

- ต้น : เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูงประมาณ 15-25 เมตร เรือนยอดเป็นพุ่มค่อนข้างกลม ทุกส่วนของต้น มีน้ำยางใส
เปลือกต้น : สีน้ำตาลปนเทาแตกเป็นร่องยาว หลุดลอกออกเป็นชิ้นเหลี่ยมบางๆ เปลือกชั้นในสีชมพูอ่อนมียางใส เมื่อถูกอากาศจะเข้มขึ้นจนเป็นสีดำ กิ่งอ่อนและยอดปกคลุมด้วยขนยาวสีขาว กิ่งแก่เกลี้ยง หรือมีขนสั้นๆ
ใบ : เป็นใบเดี่ยวออกสลับกันอยู่ตอนปลาย ๆ กิ่ง รูปขอบขนานหรือรูปไข่กลับ โคนใบสอบ ปลายใบมน ใบอ่อนมีขนปกคลุมหนาแน่นทั้ง 2 ด้าน ด้านบนใบมีขนสีน้ำตาลปนเทาประปราย ด้านท้องใบ มีขนหนาแน่นแต่จะร่วงหลุดไปเมื่อใบแก่เต็มที่ ขอบใบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย ใบกว้าง 5-12 ซม. ยาว 12-36 ซม. ก้านใบยาว 1-3 ซม. โคนก้านที่ติดกับกิ่งพองป่อง เส้นแขนงใบ ข้างละ 15-25 เส้น นูนชัดเจนทางด้านบน เป็นแบบร่างแหชัดเจนทางด้านล่าง มักพบแมลงไข่ไว้ตามใบและจะเกิดเป็นตุ่มกลมๆตามใบ
ดอก : สมบูรณ์ ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกที่ปลายกิ่ง หรือใกล้ปลายกิ่งและซอกใบ มักทิ้งใบก่อนออกดอก ดอกเริ่มบานจากสีขาว แล้วเปลี่ยนเป็นสีชมพูและแดงสด ดอกออกเป็นกลุ่มช่อหนาแน่นในซอกใบบนๆ ช่อดอกยาวได้ถึง 35 ซม. ก้านดอกยาว 1-1.5 ซม. มีขนสั้นนุ่ม สีน้ำตาลปกคลุม ดอกย่อยจำนวนมาก ดอกตูม รูปขอบขนาน กว้างประมาณ 2.5 มม. ยาวประมาณ 5 มม. มีขนประปราย ที่ปลายมีขนเป็นกระจุก กลีบดอกสีขาวมีแถบสีเหลืองแกมเขียวตรงกลาง กลีบดอก 5-6 กลีบ แผ่กว้าง ปลายแคบแหลม ด้านหลังกลีบมีขน กลีบเลี้ยงมี 5 กลีบ เชื่อมติดกัน ปลายแยก 5 แฉก ในดอกแก่กลีบเลี้ยงรูปร่างคล้ายหมวก กว้าง 0.7-1.8 มม. ยาว 3-7.5 มม. สีแดง มี 5 กลีบ ผิวด้านในมีขนสั้นนุ่ม กลีบดอก รูปขอบขนาน กว้าง 1-2 ซม. ยาว 6-7 ซม. ปลายแหลมหรือมน มีขนอุยหนาแน่น กลีบดอกขยายขนาดขึ้น และกลายเป็นปีกเมื่อติดผล จานฐานดอกเกลี้ยง เกสรเพศผู้จำนวนมาก ยาวประมาณ 1 ซม. รังไข่กลม ก้านเกสรตัวเมีย 1 อัน ติดด้านข้างของรังไข่
ผล : แบบ drupe กลม แข็ง ขนาด 0.8-1.2 ซม. มีส่วนของกลีบดอกที่ขยายเป็นกลีบสีแดงรองรับ รูปขอบขนาน 5 ปีก ระหว่างโคนปีกกับผลมีก้านเชื่อมยาว 1.5 ซม. ปีกยาว 5-10 ซม. มีเส้นปีกชัดเจน

การขยายพันธุ์ :

- พบกระจายทั่วไปในป่าผลัดใบ ป่าเต็งรัง ป่าเบญจพรรณ ป่าดิบเขา ทุ่งหญ้าโล่ง เขาหินปูน ชอบที่โล่งแจ้ง ตามแนวสันเขา ความสูงจากระดับน้ำทะเล 100-1,000 เมตร

ข้อมูลการนำไปใช้ประโยชน์

รายละเอียดการนำมาใช้ประโยชน์ :

- สมุนไพร,ที่อยู่อาศัย,เครื่องจักสานและเครื่องใช้สอย,น้ำมันยางใช้ทำน้ำมันเคลือบเงา รากใช้เป็นยาแก้โรคผิวหนัง พยาธิลำไส้ ยางเป็นยาถ่าย

ที่มาของข้อมูล

พิพิธภัณฑ์

Barcode	ชื่อพิพิธภัณฑ์	จังหวัด	ลักษณะ

Barcode	ชื่อพิพิธภัณฑ์	จังหวัด	ลักษณะ

ข้อมูลสิ่งมีชีวิต

รักใหญ่

ชื่อวิทยาศาสตร์:

ชื่อวิทยาศาสตร์แบบเต็ม:

All Synonyms:

ชื่อไทย:

อาณาจักร:

ไฟลัม:

ชั้น:

อันดับ:

วงศ์:

สกุล:

ปีที่ตีพิมพ์:

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :

การกระจายพันธุ์ :

แหล่งที่พบภายในประเทศ :

รายละเอียดอื่นๆ ของแหล่งที่พบ :

ลักษณะทางสัณฐานวิทยา :

การขยายพันธุ์ :

รายละเอียดการนำมาใช้ประโยชน์ :

สิ่งมีชีวิตที่เกี่ยวข้อง

พุงแก, เดือยไก่

Capparis siamensis

รามใหญ่

Ardisia elliptica

เสลาเปลือกหนา

Lagerstroemia villosa

จีผาแตก

Ardisia nervosa

ตาเสือ

Aphanamixis polystachya

ข้อมูลสิ่งมีชีวิต

รักใหญ่

ชื่อวิทยาศาสตร์:

ชื่อวิทยาศาสตร์แบบเต็ม:

All Synonyms:

ชื่อไทย:

อาณาจักร:

ไฟลัม:

ชั้น:

อันดับ:

วงศ์:

สกุล:

ปีที่ตีพิมพ์:

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :

การกระจายพันธุ์ :

แหล่งที่พบภายในประเทศ :

รายละเอียดอื่นๆ ของแหล่งที่พบ :

ลักษณะทางสัณฐานวิทยา :

การขยายพันธุ์ :

รายละเอียดการนำมาใช้ประโยชน์ :

สิ่งมีชีวิตที่เกี่ยวข้อง

พุงแก, เดือยไก่ Capparis siamensis

รามใหญ่ Ardisia elliptica

เสลาเปลือกหนา Lagerstroemia villosa

จีผาแตก Ardisia nervosa

ตาเสือ Aphanamixis polystachya

พุงแก, เดือยไก่

Capparis siamensis

รามใหญ่

Ardisia elliptica

เสลาเปลือกหนา

Lagerstroemia villosa

จีผาแตก

Ardisia nervosa

ตาเสือ

Aphanamixis polystachya