พื้นที่นำร่อง

ข้อมูลสิ่งมีชีวิต

หน้าแรก ข้อมูลสิ่งมีชีวิต

กาสามปีก

ชื่อวิทยาศาสตร์:

Vitex peduncularis
ชื่อวิทยาศาสตร์แบบเต็ม:

Is Accepted name
ชื่อสามัญ:

- Ka sam pik

- -
ชื่อไทย:

- กาสามปีก
อาณาจักร:
ไฟลัม:
ชั้น:
อันดับ:
วงศ์:
สกุล:
ปีที่ตีพิมพ์:

-

ที่มา : สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

ปรับปรุงล่าสุด : 11 ม.ค. 2567

ที่มา : สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

ปรับปรุงล่าสุด : 11 ม.ค. 2567

วันที่อัพเดท : 12 มิ.ย. 2566 12:11 น.

วันที่สร้าง: 12 มิ.ย. 2566 12:11 น.

ข้อมูลทั่วไป

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :

- ไม้ต้น สูง 10-20 ม. ใบประกอบแบบนิ้วมือ ออกตรงข้าม ใบย่อย 3-5 ใบ รูปขอบขนานหรือรูปใบหอก กว้าง 4-7 ซม. ยาว 8-15 ซม. ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกที่ซอกใบหรือปลายกิ่ง ดอกรูปปากเปิด สีเหลืองอ่อน ผลทรงกลม เมื่อสุกสีดำ ออกดอกเดือน มี.ค.-พ.ค.

- ไม้พุ่มขนาดเล็ก

- ไม้ผลัดใบหรือกึ่งผลัดใบ สูงถึง 25 ม. แต่ขนาดมักจะเล็กกว่านนี้ เปลือกต้นสีเทาอ่อนเกลี้ยงหรือแตกตื้น ๆ หลุดออก เปลือกชั้นในสีส้มอ่อนอมครีม ใบประกอบ 3 ใบ ใบย่อย 8-17 ซม. ใบแก่บาง ด้านล่างเกลี้ยงมีขนห่าง ๆ และมีจุดสีเหลือง (ต่อมยาง) ก้านใบย่อยด้านข้าง 0.5-1.5 ซม. ก้านใบร่วม 5-9 ซม. มักจะมีปรกในต้นที่ยังอ่อนแต่ไม่มีปีกในต้นแก่ ดอก 0.7-1 ซม. สีขาว มีแต้มสีเหลืองหรือม่วง ช่อดอกแตกแขนงแคบ ๆ ออกในซอกใบหรือหลังใบ ช่อยาว 10-25 ซม. ก้านดอก 2-6 มม. ก้านเรียวมีกาบเล็ก ๆ ชั้นกลีบเลี้ยงและกลีบดอกมีขนและมีจุดสีเหลืองมัน ๆ ด้านนอก ชั้นกลีบเลี้ยง -+2 มม. หลอดกลีบดอก -+4 มม. ปากล่างยาวกว่าหลอดกลีบ ผล 0.5-0.8 ซม. สีเขียวอมเหลือง สีแดงอมม่วงถึงดำ มีเนื้อและชั้นหุ้มเมล็ดแข็ง ภายในมี 4 เมล็ด

รายละเอียดอื่นๆ ของแหล่งที่พบ :

- พื้นที่ชุ่มน้ำอุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหม-เขตห้ามล่าสัตว์ป่าหมู่เกาะลิบง–ปากน้ำตรัง

- อำเภอเมืองอุตรดิตถ์ อำเภอลับแล อุตรดิตถ์, อำเภอวังชิ้น อำเภอเด่นชัย แพร่

- เทือกเขาห้วยตูน อ.ร้องกวาง แพร่ และ เขาดอยติ้ว อ.ท่าวังผา น่าน

- อำเภอเชียงคำ อำเภอปง พะเยา, อำเภอสองแคว น่าน

- ป่าดอยอินทนนท์, เขตอำเภอจอมทอง อำเภอแม่แจ่ม อำเภอแม่วาง และกิ่งอำเภอดอยหล่อ

- ผาแต้ม

- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า เขาพนมทอง

- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า ดอนศิลา

- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า ดอยพระบาท

- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า ทับพญาลอ

- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า ป่าเขาภูหลวง

- เขตห้ามล่าสัตว์ป่า ลุ่มน้ำปายฝั่งซ้าย

- อุทยานแห่งชาติ แก่งตะนะ

- อุทยานแห่งชาติ ขุนแจ

- อุทยานแห่งชาติ เขาค้อ

- อุทยานแห่งชาติ เขาแหลมหญ้า-หมู่เกาะเสม็ด

- อุทยานแห่งชาติ เขาใหญ่

- อุทยานแห่งชาติ เขื่อนศรีนครินทร์

- อุทยานแห่งชาติ คลองลาน

- อุทยานแห่งชาติ แจ้ซ้อน

- อุทยานแห่งชาติ เฉลิมพระเกียรติไทยประจัน

- อุทยานแห่งชาติ ดอยขุนตาล

- อุทยานแห่งชาติ ดอยจง

- อุทยานแห่งชาติ ดอยภูนาง

- อุทยานแห่งชาติ ดอยหลวง

- อุทยานแห่งชาติ ถ้ำผาไท

- อุทยานแห่งชาติ ไทรทอง

- อุทยานแห่งชาติ น้ำตกพาเจริญ

- อุทยานแห่งชาติ น้ำตกแม่สุรินทร์

- อุทยานแห่งชาติ น้ำตกโยง

- อุทยานแห่งชาติ ปางสีดา

- อุทยานแห่งชาติ ผาแต้ม

- อุทยานแห่งชาติ ภูกระดึง

- อุทยานแห่งชาติ ภูซาง

- อุทยานแห่งชาติ ภูพาน

- อุทยานแห่งชาติ ภูเวียง

- อุทยานแห่งชาติ ภูสวนทราย

- อุทยานแห่งชาติ แม่ปืม

- อุทยานแห่งชาติ แม่วะ

- อุทยานแห่งชาติ แม่วาง

- อุทยานแห่งชาติ รามคำแหง

- อุทยานแห่งชาติ ลำคลองงู

- อุทยานแห่งชาติ ศรีลานนา

- อุทยานแห่งชาติ สาละวิน

- อุทยานแห่งชาติ หมู่เกาะเภตรา

- อุทยานแห่งชาติ เอราวัณ

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เขาประ-บางคราม

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เขาสนามเพรียง

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เขาอ่างฤาไน

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า คลองเครือหวาย

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เชียงดาว

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดงใหญ่

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดอยผาช้าง

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดอยผาเมือง

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดอยเวียงหล้า

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดอยหลวง

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ตะเบาะ-ห้วยใหญ่

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ถ้ำเจ้าราม

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ทุ่งใหญ่นเรศวร

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า น้ำปาด

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ผาผึ้ง

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ภูขัด

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ภูเขียว

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ภูค้อ-ภูกระแต

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ภูผาแดง

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ภูเมี่ยง-ภูทอง

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ภูวัว

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ภูหลวง

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่ตื่น

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่น้ำภาชี

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่ยวมฝั่งขวา

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ลำน้ำน่านฝั่งขวา

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ลุ่มน้ำปาย

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เวียงลอ

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า สลักพระ

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า สะเมิง

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า สันปันแดน

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า สาละวิน

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ห้วยขาแข้ง

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ห้วยทับทัน-ห้วยสำราญ

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ห้วยศาลา

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า อมก๋อย

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า สลักพระ

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า สะเมิง

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า สันปันแดน

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า สาละวิน

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ห้วยขาแข้ง

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ห้วยทับทัน-ห้วยสำราญ

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ห้วยศาลา

- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า อมก๋อย

- บริเวณโดยรอบโรงไฟฟ้าและเหมืองแม่เมาะ อำเภอแม่เมาะ จังหวัดลำปาง

แหล่งที่พบภายในประเทศ :

- อุตรดิตถ์,แพร่

- แพร่,น่าน

- พะเยา,น่าน

- เชียงใหม่

- อุบลราชธานี

- พิษณุโลก

- เชียงราย

- ลำปาง

- พะเยา, เชียงราย

- นครราชสีมา

- แม่ฮ่องสอน

- อุบลราชธานี

- เชียงราย

- เพชรบูรณ์

- ระยอง

- สระบุรี, นครราชสีมา, ปราจีนบุรี, นครนายก

- กาญจนบุรี

- กำแพงเพชร

- ลำปาง

- ราชบุรี

- ลำพูน, ลำปาง

- ลำปาง, ลำพูน

- พะเยา

- เชียงราย, ลำปาง, พะเยา

- แม่ฮ่องสอน

- ชัยภูมิ

- ตาก

- แม่ฮ่องสอน

- นครศรีธรรมราช

- สระแก้ว

- อุบลราชธานี

- เลย

- พะเยา, เชียงราย

- สกลนคร, กาฬสินธุ์

- ขอนแก่น

- เลย

- เชียงราย, พะเยา

- ลำปาง, ตาก

- เชียงใหม่

- สุโขทัย

- กาญจนบุรี

- เชียงใหม่

- แม่ฮ่องสอน

- ตรัง, สตูล

- กาญจนบุรี

- กระบี่, ตรัง

- กำแพงเพชร

- ฉะเชิงเทรา, ชลบุรี, ระยอง, จันทบุรี, สระแก้ว

- จันทบุรี

- เชียงใหม่

- บุรีรัมย์

- พะเยา, น่าน

- ลำพูน, ลำปาง

- แม่ฮ่องสอน

- แพร่

- ชัยภูมิ, เพชรบูรณ์

- สุโขทัย, ลำปาง

- กาญจนบุรี, ตาก

- อุตรดิตถ์

- ชัยภูมิ

- พิษณุโลก

- ชัยภูมิ

- เลย

- เพชรบูรณ์

- พิษณุโลก

- บึงกาฬ

- เลย, เพชรบูรณ์

- ตาก

- ราชบุรี

- แม่ฮ่องสอน

- แพร่, อุตรดิตถ์

- แม่ฮ่องสอน

- พะเยา

- กาญจนบุรี

- เชียงใหม่

- แม่ฮ่องสอน

- อุทัยธานี, กาญจนบุรี, ตาก

- สุรินทร์

- ศรีสะเกษ

- เชียงใหม่

- กาญจนบุรี

- เชียงใหม่

- แม่ฮ่องสอน

- อุทัยธานี, กาญจนบุรี, ตาก

- สุรินทร์

- ศรีสะเกษ

- เชียงใหม่

- ลำปาง

ลักษณะทางสัณฐานวิทยา :

- ไม้ต้น

- ต้นกาสามปีก จัดเป็นพรรณไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ มีความสูงประมาณ 10-15 เมตร และอาจสูงได้ถึง 30 เมตร เปลือกต้นเป็นสีน้ำตาลอ่อนถึงสีน้ำตาลเข้มหรือดำ กิ่งอ่อนเป็นสี่เหลี่ยม มีขนอ่อนขึ้นประปราย ส่วนกิ่งแก่จะเกลี้ยงไม่มีขน ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเมล็ด ชอบแสงแดดจัด ขึ้นได้ดีในดินแทบทุกชนิด มีเขตการกระจายพันธุ์ในภาคเหนือของปากีสถาน อินเดีย ศรีลังกา พม่า ภูมิภาคอินโดจีน และมาเลเซีย ส่วนในประเทศไทยพบกระจายพันธุ์อยู่ทั่วทุกภาคของประเทศ โดยมักพบขึ้นในป่าเบญจพรรณชื้น ป่าดิบเขา ป่าดิบแล้ง ป่าเต็งรัง และป่าคืนสภาพ พบมากในป่าชายหาด บนพื้นที่สูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 400-900 เมตร
ใบกาสามปีก ใบเป็นใบประกอบแบบนิ้วมือ เรียงตรงข้าม มีใบย่อย 3 ใบ ก้านใบเรียว ยาวประมาณ 3.5-7 เซนติเมตร ด้านบนเรียบหรือเป็นร่องตื้น มีขอบเป็นสันชัดเจน ผิวเรียบหรือมีขนขึ้นประปราย ลักษณะของใบย่อยเป็นรูปขอบขนานถึงรูปรี หรือเป็นรูปคล้ายใบหอก ปลายใบเรียวแหลม โคนใบเรียวแหลม ส่วนขอบใบเรียบ แผ่นใบหนา ใบย่อยจะมีขนาดไม่เท่า โดยใบกลางจะมีขนาดกว้างประมาณ 1.5-5.5 เซนติเมตร และยาวประมาณ 4-17 เซนติเมตร ใบอ่อนมีขนสีน้ำตาลขึ้นประปราย ส่วนใบแก่ด้านบนจะเกลี้ยง ด้านล่างมีขนขึ้นตามเส้นกลางใบ ปลายเส้นแขนงใบโค้งจรดกัน เห็นได้ไม่ชัด ก้านใบย่อยยาวได้ประมาณ 0.1-1.2 เซนติเมตร
ดอกกาสามปีก ออกดอกเป็นช่อ โดยจะออกตามง่ามใบใกล้ปลายกิ่ง ออกเป็นช่อเดี่ยว ๆ หรือเป็นคู่ มีขนาดกว้างประมาณ 3-6 เซนติเมตร และยาวประมาณ 8-25 เซนติเมตร แตกแขนงเป็นคู่ตรงข้ามหรือเกือบตรงข้ามกัน แต่ละแขนงจะแตกแขนงย่อยเป็นคู่ ๆ อีกประมาณ 1-3 คู่ ที่ปลายสุดของกิ่งจะเป็นช่อกระจุก ก้านช่อดอกยาวประมาณ 3-0.5 เซนติเมตร มีใบประดับติดเป็นคู่ตรงจุดที่แตกกิ่ง ยาวประมาณ 1-3 มิลลิเมตร ร่วงได้ง่าย ดอกกาสามปีกจะมีกลิ่นหอมอ่อน ๆ มีใบประดับย่อยขนาดเล็ก 1 คู่ ติดอยู่ใต้กลีบเลี้ยง ยาวประมาณ 1 มิลลิเมตร กลีบเลี้ยงดอกมี 5 กลีบ โคนติดกันเป็นรูปกรวย สูงประมาณ 1.5-2.5 เซนติเมตร ที่ปลายแยกเป็นแฉกสามเหลี่ยมเล็ก 5 แฉก แฉกด้านล่างมักจะมีขนาดใหญ่กว่าแฉกอื่น ๆ กว้างได้ประมาณ 5 มิลลิเมตร ดอกมีเกสรเพศผู้ 4 อัน แบ่งเป็นอันยาว 2 อัน และสั้น 2 อัน ส่วนรังไข่มี 3-4 ช่อง
ผลกาสามปีก ผลมีลักษณะกลม มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 5-8 มิลลิเมตร ฝาปิดขั้วผลมีขนาดกว้างประมาณ 1 ใน 4 ของตัวผล มีเนื้อหุ้มเมล็ดบาง ๆ ผลอ่อนเป็นสีเขียว เมื่อสุกจะเปลี่ยนเป็นสีแดง ภายในผลมีเมล็ด 1 เมล็ด เมล็ดแข็งมาก

- ไม้ต้น

ระบบนิเวศ :

- พบในป่ากึ่งโล่งแจ้ง และป่าชั้นที่สอง

ข้อมูลการนำไปใช้ประโยชน์

รายละเอียดการนำมาใช้ประโยชน์ :

- อาหาร,สมุนไพร,ที่อยู่อาศัย,เครื่องจักสานและเครื่องใช้สอย,ใช้ก่อสร้างบ้านเรือน

ที่มาของข้อมูล

พิพิธภัณฑ์

Barcode	ชื่อพิพิธภัณฑ์	จังหวัด	ลักษณะ

Barcode	ชื่อพิพิธภัณฑ์	จังหวัด	ลักษณะ

ข้อมูลสิ่งมีชีวิต

กาสามปีก

ชื่อวิทยาศาสตร์:

ชื่อวิทยาศาสตร์แบบเต็ม:

ชื่อสามัญ:

ชื่อไทย:

อาณาจักร:

ไฟลัม:

ชั้น:

อันดับ:

วงศ์:

สกุล:

ปีที่ตีพิมพ์:

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :

รายละเอียดอื่นๆ ของแหล่งที่พบ :

แหล่งที่พบภายในประเทศ :

ลักษณะทางสัณฐานวิทยา :

ระบบนิเวศ :

รายละเอียดการนำมาใช้ประโยชน์ :

สิ่งมีชีวิตที่เกี่ยวข้อง

กระท้อน

Sandoricum koetjape

หญ้าเจ้าชู้

Chrysopogon aciculatus

ก่อหัวหมู

Lithocarpus sootepensis

สาบเสือ (หญ้าดงร้าง, หญ้าลำห้าง)

Eupatorium odoratum

หัสคุณใบใหญ่

Clausena sp.1

ข้อมูลสิ่งมีชีวิต

กาสามปีก

ชื่อวิทยาศาสตร์:

ชื่อวิทยาศาสตร์แบบเต็ม:

ชื่อสามัญ:

ชื่อไทย:

อาณาจักร:

ไฟลัม:

ชั้น:

อันดับ:

วงศ์:

สกุล:

ปีที่ตีพิมพ์:

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :

รายละเอียดอื่นๆ ของแหล่งที่พบ :

แหล่งที่พบภายในประเทศ :

ลักษณะทางสัณฐานวิทยา :

ระบบนิเวศ :

รายละเอียดการนำมาใช้ประโยชน์ :

สิ่งมีชีวิตที่เกี่ยวข้อง

กระท้อน Sandoricum koetjape

หญ้าเจ้าชู้ Chrysopogon aciculatus

ก่อหัวหมู Lithocarpus sootepensis

สาบเสือ (หญ้าดงร้าง, หญ้าลำห้าง) Eupatorium odoratum

หัสคุณใบใหญ่ Clausena sp.1

กระท้อน

Sandoricum koetjape

หญ้าเจ้าชู้

Chrysopogon aciculatus

ก่อหัวหมู

Lithocarpus sootepensis

สาบเสือ (หญ้าดงร้าง, หญ้าลำห้าง)

Eupatorium odoratum

หัสคุณใบใหญ่

Clausena sp.1