ข้อมูลสิ่งมีชีวิต
มะตูม
-
ชื่อวิทยาศาสตร์:
Aegle marmelos -
ชื่อวิทยาศาสตร์แบบเต็ม:
Is Accepted name -
ชื่อสามัญ:
- Bael Fruit Tree, Bengal Quince, Bilak -
ชื่อไทย:
- มะตูม- มะตููม -
อาณาจักร:
-
ไฟลัม:
-
ชั้น:
-
อันดับ:
-
วงศ์:
-
สกุล:
-
ปีที่ตีพิมพ์:
-
ที่มา : องค์การสวนพฤกษศาสตร์
ปรับปรุงล่าสุด : 28 ส.ค. 2563
ที่มา : องค์การสวนพฤกษศาสตร์
ปรับปรุงล่าสุด : 28 ส.ค. 2563
วันที่อัพเดท : 12 มิ.ย. 2566 12:11 น.
วันที่สร้าง: 12 มิ.ย. 2566 12:11 น.
ข้อมูลทั่วไป
การกระจายพันธุ์ :
-
พบขึ้นทั่วไปตามป่าเบญจพรรณ และชายป่าแล้งทั่วไป ยกเว้นทางภาคตะวันออกเฉียงใต้และภาคใต้ ที่สูงจากระดับน้ำทะเล 50-700 เมตร
-
พบขึ้นทั่วไปตามป่าเบญจพรรณ และชายป่าแล้งทั่วไป ยกเว้นทางภาคตะวันออกเฉียงใต้และภาคใต้ ที่สูงจากระดับน้ำทะเล 50-700 เมตร
แหล่งที่พบภายในประเทศ :
-
อุตรดิตถ์,แพร่
-
ลำปาง, ลำพูน
-
แม่ฮ่องสอน
-
ลพบุรี
-
ลพบุรี
-
แพร่
-
ชัยภูมิ, เพชรบูรณ์
-
กาญจนบุรี, ตาก
-
อุตรดิตถ์
-
อุตรดิตถ์
-
ตาก
-
ตาก
-
แม่ฮ่องสอน
-
แม่ฮ่องสอน
-
แม่ฮ่องสอน
-
แม่ฮ่องสอน
-
แม่ฮ่องสอน
-
ตาก
-
ลำปาง
รายละเอียดอื่นๆ ของแหล่งที่พบ :
-
อำเภอเมืองอุตรดิตถ์ อำเภอลับแล อุตรดิตถ์, อำเภอวังชิ้น อำเภอเด่นชัย แพร่
-
อุทยานแห่งชาติ ดอยจง
-
อุทยานแห่งชาติ น้ำตกแม่สุรินทร์
-
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ซับลังกา
-
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ซับลังกา
-
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดอยหลวง
-
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ตะเบาะ-ห้วยใหญ่
-
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ทุ่งใหญ่นเรศวร
-
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า น้ำปาด
-
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า น้ำปาด
-
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่ตื่น
-
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่ตื่น
-
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่ยวมฝั่งขวา
-
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่ยวมฝั่งขวา
-
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ลุ่มน้ำปาย
-
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า สาละวิน
-
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า สาละวิน
-
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า อุ้มผาง
-
บริเวณโดยรอบโรงไฟฟ้าและเหมืองแม่เมาะ อำเภอแม่เมาะ จังหวัดลำปาง
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
-
เป็นไม้ต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง ผลัดใบ สูง 6-12 เมตร โคนต้นและกิ่งก้านมีหนามยาวแข็ง ๆ ทั่งไปเรือนยอดรูปไข่ ใบ เป็นใบประกอบ ติดเรียงสลับ ยาว 10-20 ซม. มีใบย่อยรูปไข่ 3 ใบ สองใบล่างมีขนาดเล็ก และติดตรงข้ามกัน ส่วนใบปลายมีขนาดใหญ่ และออกเป็นใบเดี่ยว โคนใบสอบมน ปลายใบแหลม เนื้อใบบางเกลี้ยง ดอก เล็กสีอมเขียว หรือเนื้อเหลือง กลิ่นหอม ออกรวมกันเป็นช่อสั้น ๆ บริเวณปุ่มปมตามกิ่ง เป็นดอกสมบูรณ์เพศ กลีบฐานดอกกลางแผ่เป็นรูปดาว มี 4-5 แฉกแหลม ๆ กลีบดอกมี 5 กลีบ เกสรผู้มีมาก ผล รูปไข่ถึงค่อนข้างกลมป้อม โตวัดผ่าศูนย์กลาง 8-10 ซม. ยาว 12-18 ซม. เปลือกสีเขียวอ่อนถึงเหลืองผิวเรียบและแข็งมาก ภายในมีเนื้อเยื่อสีส้มที่มียางเหนียว ๆ เมล็ดมีมาก รูปรี ๆ และแบน
-
เป็นไม้ต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง ผลัดใบ สูง 6-12 เมตร โคนต้นและกิ่งก้านมีหนามยาวแข็ง ๆ ทั่งไปเรือนยอดรูปไข่ ใบ เป็นใบประกอบ ติดเรียงสลับ ยาว 10-20 ซม. มีใบย่อยรูปไข่ 3 ใบ สองใบล่างมีขนาดเล็ก และติดตรงข้ามกัน ส่วนใบปลายมีขนาดใหญ่ และออกเป็นใบเดี่ยว โคนใบสอบมน ปลายใบแหลม เนื้อใบบางเกลี้ยง ดอก เล็กสีอมเขียว หรือเนื้อเหลือง กลิ่นหอม ออกรวมกันเป็นช่อสั้น ๆ บริเวณปุ่มปมตามกิ่ง เป็นดอกสมบูรณ์เพศ กลีบฐานดอกกลางแผ่เป็นรูปดาว มี 4-5 แฉกแหลม ๆ กลีบดอกมี 5 กลีบ เกสรผู้มีมาก ผล รูปไข่ถึงค่อนข้างกลมป้อม โตวัดผ่าศูนย์กลาง 8-10 ซม. ยาว 12-18 ซม. เปลือกสีเขียวอ่อนถึงเหลืองผิวเรียบและแข็งมาก ภายในมีเนื้อเยื่อสีส้มที่มียางเหนียว ๆ เมล็ดมีมาก รูปรี ๆ และแบน
ลักษณะทางสัณฐานวิทยา :
-
- ต้นมะตูม : เป็นไม้ยืนต้นผลัดใบ สูง 5–10 เมตร แตกกิ่งต่ำ ตามลำต้นมีหนามยาว เปลือกสีเทา เรือนยอดค่อนข้างโปร่ง
- ใบ : เป็นใบประกอบแบบขนนก มีใบย่อย 3 ใบ ปลายใบแหลม โคนใบสอบ
- ดอก : สีขาวอมเขียวหรือสีเหลืองอ่อน กลิ่นหอม ขนาดเล็ก ออกดอกช่วงเดือนมีนาคม-พฤษภาคม
- ผล : เป็นรูปไข่แข็ง เนื้อสีเหลือง มียางเหนียว
- ใบ : เป็นใบประกอบแบบขนนก มีใบย่อย 3 ใบ ปลายใบแหลม โคนใบสอบ
- ดอก : สีขาวอมเขียวหรือสีเหลืองอ่อน กลิ่นหอม ขนาดเล็ก ออกดอกช่วงเดือนมีนาคม-พฤษภาคม
- ผล : เป็นรูปไข่แข็ง เนื้อสีเหลือง มียางเหนียว
-
- ต้นมะตูม : เป็นไม้ยืนต้นผลัดใบ สูง 5–10 เมตร แตกกิ่งต่ำ ตามลำต้นมีหนามยาว เปลือกสีเทา เรือนยอดค่อนข้างโปร่ง
- ใบ : เป็นใบประกอบแบบขนนก มีใบย่อย 3 ใบ ปลายใบแหลม โคนใบสอบ
- ดอก : สีขาวอมเขียวหรือสีเหลืองอ่อน กลิ่นหอม ขนาดเล็ก ออกดอกช่วงเดือนมีนาคม-พฤษภาคม
- ผล : เป็นรูปไข่แข็ง เนื้อสีเหลือง มียางเหนียว
- ใบ : เป็นใบประกอบแบบขนนก มีใบย่อย 3 ใบ ปลายใบแหลม โคนใบสอบ
- ดอก : สีขาวอมเขียวหรือสีเหลืองอ่อน กลิ่นหอม ขนาดเล็ก ออกดอกช่วงเดือนมีนาคม-พฤษภาคม
- ผล : เป็นรูปไข่แข็ง เนื้อสีเหลือง มียางเหนียว
การขยายพันธุ์ :
-
1. การเพาะเมล็ด
2. การตอนกิ่ง
3. การเสียบกิ่ง
2. การตอนกิ่ง
3. การเสียบกิ่ง
-
1. การเพาะเมล็ด
2. การตอนกิ่ง
3. การเสียบกิ่ง
2. การตอนกิ่ง
3. การเสียบกิ่ง
ข้อมูลการนำไปใช้ประโยชน์
รายละเอียดการนำมาใช้ประโยชน์ :
-
อาหาร,สมุนไพร,เนื้อไม้มีสีขาวแกมเหลืองอ่อน เนื้อละเอียดไม่มีแก่น เมื่อสดมีกลิ่นหอม ใช้ทำหวีและเครื่องดนตรี ยาง จากผลดิบผสมสีทาแทนกาว เปลือกของผลนำมาบดให้สีเหลืองใช้ย้อมผ้า เนื้อในผลสุกรับประทานเป็นของหวานหรือเชื่อม ใบใช้ในพิธีมงคลต่าง ๆ
ที่มาของข้อมูล
-
องค์การสวนพฤกษศาสตร์
-
รายงานฉบับสมบูรณ์ (Final Report) ระบบนิเวศป่าไม้ (Forest Ecosystem) โครงการติดตามและวิเคราะห์ประเมินสถานภาพความหลากหลายทางชีวภาพ ในพื้นที่วิกฤตทางความหลากหลายทางชีวภาพ (Biodiversity Hotspots) จังหวัดอุตรดิตถ์ แพร่ น่าน และพะเยา, ศูนย์วิจัยป่าไม้ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ 28 กันยายน 2554
-
บริษัท ปตท.สำรวจและผลิตปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน)
-
องค์การสวนพฤกษศาสตร์
-
กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม
-
กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช
-
การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย
-
กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช