ข้อมูลสิ่งมีชีวิต
นกปากห่าง
-
ชื่อวิทยาศาสตร์:
Anastomus oscitans -
ชื่อวิทยาศาสตร์แบบเต็ม:
Is Accepted name -
ชื่อสามัญ:
- Asian Openbill -
ชื่อไทย:
- นกปากห่าง -
อาณาจักร:
-
ไฟลัม:
-
ชั้น:
-
อันดับ:
-
วงศ์:
-
สกุล:
-
ปีที่ตีพิมพ์:
-
ที่มา : สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ปรับปรุงล่าสุด : 17 ธ.ค. 2567
ที่มา : สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ปรับปรุงล่าสุด : 12 ธ.ค. 2567
ที่มา : สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ปรับปรุงล่าสุด : 12 ธ.ค. 2567
ที่มา : สมาคมอนุรักษ์นกและธรรมชาติแห่งประเทศไทย
ปรับปรุงล่าสุด : 3 ก.ค. 2566
วันที่อัพเดท : 12 มิ.ย. 2566 12:11 น.
วันที่สร้าง: 12 มิ.ย. 2566 12:11 น.
ข้อมูลทั่วไป
ลักษณะทางสัณฐานวิทยา :
-
นก
-
นกขนาดใหญ่ (81 ซม.) ปากยาวและใหญ่ บริเวณใกล้ๆ กับปลายขากรรไกรล่างจะเว้า ทำให้ขากรรไกรทั้งสองเมื่อมาประกบกัน
แล้วเกิดช่องว่าง เห็นได้ชัดเจนในนกตัวเต็มวัยแม้จะหุบปากก็ตาม คอค่อนข้างยาว ในฤดูผสมพันธุ์สีตามลำตัวทั้งด้านบนและด้านล่างมีสีขาว ขนปลายปีก หาง และตะโพกสีดำ ช่วงนอกฤดูผสมพันธุ์สีตามลำตัวเป็นสีเทาอ่อน
แล้วเกิดช่องว่าง เห็นได้ชัดเจนในนกตัวเต็มวัยแม้จะหุบปากก็ตาม คอค่อนข้างยาว ในฤดูผสมพันธุ์สีตามลำตัวทั้งด้านบนและด้านล่างมีสีขาว ขนปลายปีก หาง และตะโพกสีดำ ช่วงนอกฤดูผสมพันธุ์สีตามลำตัวเป็นสีเทาอ่อน
-
นกชนิดนี้มีขนาดใหญ่ประมาณ 81 เซนติเมตร มีขนาดใกล้เคียง
กับห่านบ้าน มีเอกลักษณ์ คือ มีปากใหญ่ยาวสีเทาดำ ปลายปากแหลม กลางปากค่อนไปทางปลายปากมีลักษณะเปิดเป็นช่องว่าง ซึ่งเมื่อปากบนและปากล่างประกบกันจะทำให้สามารถมองเห็นช่องว่างของปากได้อย่างชัดเจน ด้วยเหตุนี้จึงถูกเรียกชื่อว่า “นกปากห่าง” โดยสภาพที่ช่วงกลางปากของนกชนิดนี้มีลักษณะเปิดเป็นช่องว่าง จะทำให้ช่วงกลางปากมีลักษณะแยกออกจากกัน ซึ่งจะช่วยทำให้นกสามารถจับหอยโข่งซึ่งเป็นอาหารโปรดนั้นไม่ให้ลื่นหลุดออกจากปาก คอของนกมีขนาดยาวและขามีขนาดยาวมากสีชมพู แข้งและตีนสีชมพูคล้ำ ในช่วงระยะเวลานอกฤดูผสมพันธุ์ ขนปกคลุมลำตัวสีเทาอ่อน ขนโคนปีก ขนปีกบินและหางสีดำ ในช่วงฤดูผสมพันธุ์ ขนปกคลุมลำตัวสีขาวมากขึ้น แข้งและตีนสีแดง เมื่ออยู่ในระยะนกวัยอ่อน หัวและคอสีน้ำตาล แข็งสีดำ ปากมีขนาดเล็กและไม่มีช่องว่าง เมื่อขณะที่นกชนิดนี้โผบินอยู่
ในท้องฟ้า จะสามารถเห็นขนใต้ปีกสีขาวสลับดำ และเห็นปากหนาของนกและมีขนาดใหญ่ได้อย่างชัดเจน หากเรายืนอยู่ใน ระยะใกล้ๆ ขณะที่นกกำลังบิน จะได้ยินเสียงนกกระพือปีกมีเสียงดังมาก หากินโดยการเดินท่องในน้ำ หรือในดินเลนอย่างช้าๆ และใช้ปากที่มีลักษณะเปิดเป็นช่องว่าง (ปากห่าง) จับหอยเชอร์รี่หรือหอยโข่งนั้นขึ้นมาจากน้ำ แล้วใช้ปลายปากแหลมจิกเนื้อหอยโข่งออกมาจากเปลือกหอยแล้วกลืนกินหอยเข้าไปทั้งตัว ในช่วงกลางคืน จะหลับนอนกันเป็นกลุ่มๆ บนยอดกิ่งไม้ นกชนิดนี้มักจะพักผ่อนหลับนอนในต้นไม้ที่เดิมเป็นประจำทุกคืน ตราบเท่าที่ยังไม่มีการรบกวนจากมนุษย์
กับห่านบ้าน มีเอกลักษณ์ คือ มีปากใหญ่ยาวสีเทาดำ ปลายปากแหลม กลางปากค่อนไปทางปลายปากมีลักษณะเปิดเป็นช่องว่าง ซึ่งเมื่อปากบนและปากล่างประกบกันจะทำให้สามารถมองเห็นช่องว่างของปากได้อย่างชัดเจน ด้วยเหตุนี้จึงถูกเรียกชื่อว่า “นกปากห่าง” โดยสภาพที่ช่วงกลางปากของนกชนิดนี้มีลักษณะเปิดเป็นช่องว่าง จะทำให้ช่วงกลางปากมีลักษณะแยกออกจากกัน ซึ่งจะช่วยทำให้นกสามารถจับหอยโข่งซึ่งเป็นอาหารโปรดนั้นไม่ให้ลื่นหลุดออกจากปาก คอของนกมีขนาดยาวและขามีขนาดยาวมากสีชมพู แข้งและตีนสีชมพูคล้ำ ในช่วงระยะเวลานอกฤดูผสมพันธุ์ ขนปกคลุมลำตัวสีเทาอ่อน ขนโคนปีก ขนปีกบินและหางสีดำ ในช่วงฤดูผสมพันธุ์ ขนปกคลุมลำตัวสีขาวมากขึ้น แข้งและตีนสีแดง เมื่ออยู่ในระยะนกวัยอ่อน หัวและคอสีน้ำตาล แข็งสีดำ ปากมีขนาดเล็กและไม่มีช่องว่าง เมื่อขณะที่นกชนิดนี้โผบินอยู่
ในท้องฟ้า จะสามารถเห็นขนใต้ปีกสีขาวสลับดำ และเห็นปากหนาของนกและมีขนาดใหญ่ได้อย่างชัดเจน หากเรายืนอยู่ใน ระยะใกล้ๆ ขณะที่นกกำลังบิน จะได้ยินเสียงนกกระพือปีกมีเสียงดังมาก หากินโดยการเดินท่องในน้ำ หรือในดินเลนอย่างช้าๆ และใช้ปากที่มีลักษณะเปิดเป็นช่องว่าง (ปากห่าง) จับหอยเชอร์รี่หรือหอยโข่งนั้นขึ้นมาจากน้ำ แล้วใช้ปลายปากแหลมจิกเนื้อหอยโข่งออกมาจากเปลือกหอยแล้วกลืนกินหอยเข้าไปทั้งตัว ในช่วงกลางคืน จะหลับนอนกันเป็นกลุ่มๆ บนยอดกิ่งไม้ นกชนิดนี้มักจะพักผ่อนหลับนอนในต้นไม้ที่เดิมเป็นประจำทุกคืน ตราบเท่าที่ยังไม่มีการรบกวนจากมนุษย์
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
-
ปากสำน้ำตาลแกมเหลือง กลางปากค่อนข้างไปทางปลายเปิดเป็นช่องว่าง ขนลำตัวเทา ขนโคนปีก ขนปีกบิน และหางดำ แข้งและตีนชมพูคล้ำ ขนชุดผสมพันธุ์ : ขนลำตัวขาวมากขึ้น แข้งและตีนแดง
ระบบนิเวศ :
-
ทุ่งนา หนอง บึง พื้นที่ลุ่มน้ำและแหล่งน้ำจืดต่าง ๆ ในที่ราบอาจพบได้ถึงความสูง 700 เมตร จากระดับน้ำทะเลปานกลาง มีการรวมกลุ่มทำรังเป็นจำนวนมาก
-
พบตามทุ่งนาและแหล่งน้ำต่างๆ มักพบอยู่รวมกันเป็นฝูง อาหารได้แก่ หอยโข่งและหอยเขอรี่ รวมทั้งสัตว์น้ำต่างๆ เท่าที่จะหาได้ ปกติหาอาหารด้วยการเดินลุยไปตามขายน้ำซึ่งไม่ลึกมากนัก อาหารที่เป็นหอยโข่งจะใช้ปากงับฝาหอยออกแล้วจิกกินเฉพาะเนื้อหอย โดยไม่ทำให้เปลือกหอยแตกแต่อย่างใด ถ้าเป็นสัตว์อื่นๆ นกจะใช้ปากคาบแล้วกลืนกินทันที
-
ระบบนิเวศเกษตร
-
สวนยาง ทุ่งหญ้า ชายป่า ป่ายางแดง นาข้าว
-
ระบบนิเวศแมน้ำ หนองน้ำ พื้นที่ชุมน้ำ
แหล่งที่พบภายในประเทศ :
-
บึงบอระเพ็ด, นครสวรรค์
-
อ่างเก็บน้ำหนองบัว/มหาสารคาม
-
นนทบุรี
-
กระบี่
-
สมุทรปราการ
-
นนทบุรี
-
ฉะเชิงเทรา
-
นนทบุรี
-
กรุงเทพมหานคร
-
กรุงเทพมหานคร
-
อุตรดิตถ์, ลำพูน, นครสวรรค์, เชียงราย
-
ยะลา,ปัตตานี
-
สระบุรี, นครราชสีมา, ปราจีนบุรี, นครนายก
-
บุรีรัมย์, สระแก้ว
-
สระบุรี, นครราชสีมา, ปราจีนบุรี, นครนายก
-
บุรีรัมย์, สระแก้ว
การขยายพันธุ์ :
-
ผสมพันธุ์ในช่วงเดือนพฤศจิกายน-เมษายน ทำรังบนต้นไม้สูงเป็นรังแบบง่ายๆ ใช้กิ่งไม้มาวางซ้อนทับกัน ไข่สีขาว ในแต่ละรังมีไข่ 2-4 ฟอง ระยะเวลาฟักไข่ 27-29 วัน
รายละเอียดอื่นๆ ของแหล่งที่พบ :
-
พื้นที่เกษตรกรรม
-
บริเวณโดยรอบโรงไฟฟ้ากระบี่ ตำบลคลองขนาน อำเภอเหนือคลอง จังหวัดกระบี่
-
บริเวณโดยรอบโรงไฟฟ้าพระนครใต้ อำเภอเมือง จังหวัดสมุทรปราการ
-
บริเวณโดยรอบโรงไฟฟ้าพระนครเหนือ อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี
-
บริเวณโดยรอบโรงไฟฟ้าบางปะกง อำเภอบางปะกง จังหวัดฉะเชิงเทรา
-
ป่าลำน้ำน่านฝั่งขวา อุตรดิตถ์, ป่าแม่ธิ แม่ตีบ แม่สาร ลำพูน, ป่าแม่วงก์ - แม่เปิน นครสวรรค์, ป่าแม่อิงฝั่งขวา และป่าแม่งาว เชียงราย
-
พรุลานควาย
-
อุทยานแห่งชาติ เขาใหญ่
-
อุทยานแห่งชาติ ตาพระยา
-
อุทยานแห่งชาติ เขาใหญ่
-
อุทยานแห่งชาติ ตาพระยา
-
เชียงราย
การกระจายพันธุ์ :
-
นกประจำถิ่น
ข้อมูลการนำไปใช้ประโยชน์
รายละเอียดการนำมาใช้ประโยชน์ :
สถานภาพการคุกคาม
สถานภาพการคุกคาม (โลก) :
-
สิ่งมีชีวิตที่มีสถานภาพเป็นกังวลน้อยที่สุด Least Concern: LC (IUCN, )
- สิ่งมีชีวิตที่มีสถานภาพเป็นกังวลน้อยที่สุด Least Concern: LC (IUCN, 2016)
- สิ่งมีชีวิตที่มีสถานภาพเป็นกังวลน้อยที่สุด Least Concern: LC (IUCN, 2016)
ที่มาของข้อมูล
-
กองจัดการสิ่งแวดล้อมธรรมชาติและศิลปกรรม
-
สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม 2563.
-
OEPP Biodiversity Series Vol. 7 Birds of Bung Boraphet, 2543
-
รายงาน โครงการเพิ่มประสิทธิภาพ การจัดการพื้นที่ชุ่มน้ำของประเทศไทย: การจัดทำแนวทางการปฏิบัติที่ดีในการฟื้นฟูและบริหารจัดการพื้นที่ชุ่มน้ำในเมือง (ภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ)
-
รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการสำรวจและจัดทำข้อมูลความหลากหลายทางชีวภาพ เล่มที่ 7 ความหลากหลายทางชีวภาพระบบนิเวศเกษตร, ศูนย์วิจัยป่าไม้ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ 29 มีนาคม 2549
-
กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง
-
สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
-
สมาคมอนุรักษ์นกและธรรมชาติแห่งประเทศไทย
-
สถานีวิจัยสิ่งแวดล้อมสะแกราช
-
การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย
-
บริษัท บี.กริม เพาเวอร์ จำกัด (มหาชน)
-
กรมป่าไม้
-
สัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก สัตว์เลื้อยคลาน นก และสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ในพรุลานควาย, โครงการพัฒนาศักยภาพองค์กรชุมชนและเครือข่ายเพื่อการอนุรักษ์และฟื้นฟูพรุลานควายอย่างยั่งยืน, กองบริหารกองทุนสิ่งแวดล้อม, สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
-
กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช
-
คู่มือจำแนกชนิดพันธุ์นกน้ำ ในระบบนิเวศพื้นที่ชุ่มน้ำแม่น้ำอิงตอนล่าง, 2566, กองทุนสิ่งแวดล้อม สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
-
IUCN Red List
-
กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช
พิพิธภัณฑ์
| Barcode | ชื่อพิพิธภัณฑ์ | จังหวัด | ลักษณะ |
|---|---|---|---|
| Barcode | ชื่อพิพิธภัณฑ์ | จังหวัด | ลักษณะ |